Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Η πιάτσα, το πεζοδρόμιο και η γλώσσα

Καθώς κοίταζα τίτλους ειδήσεων, έπεσε το μάτι μου σε έναν που ανέφερε ότι η Κατσέλη ζητούσε από τους κοινωνικούς εταίρους να βάλουν πλάτη για την επίτευξη συμφωνίας, στο θέμα των συμβάσεων εργασίας. Πάτησα στον σύνδεσμο, περισσότερο για να διαπιστώσω ποια ήταν η ακριβής φρασεολογία της υπουργού, διότι μου φαινόταν απίθανο να έχει χρησιμοποιήσει την έκφραση "να βάλουν πλάτη". Σύμφωνα με το δημοσίευμα, πάντως, το οποίο χρησιμοποίησε εισαγωγικά, φαίνεται ότι η υπουργός όντως εκφράστηκε έτσι. Παρότι δεν μπορείς να εμπιστεύεσαι ανθρώπους που δεν γνωρίζουν γραμματική και συντακτικό, όπως πανηγυρικά μας έχουν αποδείξει ότι είναι οι δημοσιογράφοι, είμαι υποχρεωμένη να δεχθώ ότι τα εισαγωγικά έχουν τεθεί για να υποδηλώνουν ότι παρατίθεται αυτούσια η δήλωση της υπουργού. 

Πέρα όμως από την συγκεκριμένη περίπτωση, είναι πλέον  συχνότατο φαινόμενο στο δημόσιο διάλογο, να χρησιμοποιούνται λέξεις ή εκφράσεις, που οι παλαιότεροι τις ονόμαζαν αγοραίες, με μια κάποια υποτιμητική και απαξιωτική πρόθεση ομολογουμένως. Εδώ και αρκετά χρόνια, τα δημόσια πρόσωπα τείνουν να χρησιμοποιούν μια εκδοχή της γλώσσας, η οποία ήταν μέχρι τότε εξόριστη, τη γλώσσα του πεζοδρομίου. 

Επίσης, εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον έχω παρατηρήσει ότι ο χαρακτηρισμός ενός πολιτικού, ως παιδί της πιάτσας ή του πεζοδρομίου, αποδίδεται με θετικό πρόσημο, προφανώς για να υπονοήσει ότι ο περί ου ο λόγος έχει επαφή με την πραγματικότητα ή ότι γνωρίζει τα προβλήματα της καθημερινότητας. 

Δεν ξέρω πως φτάσαμε να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα του πεζοδρομίου στο δημόσιο διάλογο, ούτε πως το να σε πουν του πεζοδρομίου ή της πιάτσας έγινε κοπλιμέντο. Νομίζω όμως ότι μπορώ να καταλάβω το γιατί. 

Στο μέτρο που αφαιρέθηκε η πολιτική από την πολιτική και αντίστοιχα από τους πολιτικούς, το κενό έπρεπε να γεμίσει με κάτι άλλο και αυτό το κάτι άλλο είναι η επικοινωνία. Στους καιρούς που παγκοσμίως θεωρείται ότι έχει μεγαλύτερη βαρύτητα το πως θα πεις κάτι και όχι το τι θα πεις,  πρώτος "πελάτης" αυτής της νοοτροπίας θα ήταν η ευνουχισμένη πολιτική και οι κενοί πολιτικοί. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που, σήμερα και ενώ βρισκόμαστε στο μάτι του κυκλώνα μιας άγριας, αλλά προαναγγελθείσας, κρίσης, οι κενοί πολιτικοί προσπαθούν να πάρουν άφεση αμαρτιών παριστάνοντας τους καινούς πολιτικούς. 

Η επικοινωνιακή "πολιτική" λοιπόν έκρινε ότι οι πολίτες θα ένιωθαν καλύτερα, ήτοι θα υποδέχονται και θα αποδέχονταν ευκολότερα πολιτικούς που θα τους έμοιαζαν και κυρίως πολιτικούς που θα χρησιμοποιούσαν τη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι πολίτες στην καθημερινότητα τους.  Φυσικά, χάριν της επικοικωνίας και συνεπώς μόνο κατ' επίφαση. 

Δεν θα πρέπει όμως να παραβλέψουμε και έναν ακόμη παράγοντα. Το μορφωτικό επίπεδο και το επίπεδο παιδείας των σημερινών πολιτικών. Μπορεί τα βιογραφικά όλων να είναι πλούσια σε "σπουδές", αλλά αυτό δεν σημαίνει υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Όπως αντίστοιχα δεν σημαίνει και παιδεία. Η γνώμη μου είναι ότι οι πολιτικοί μας μπορεί να διαθέτουν πτυχία, αλλά δεν διαθέτουν ούτε μόρφωση, ούτε, κυρίως, παιδεία. 

Από την άλλη πλευρά, οι πολιτικοί "διαμορφώθηκαν" κατ' αυτό τον τρόπο, προκειμένου να μοιάζουν περισσότερο με τους πολίτες, γεγονός που αναπόδραστα συνεπάγεται το αντίστοιχα χαμηλό επίπεδο των πολιτών. Βέβαια, άσχετα με το επίπεδο πολιτών και πολιτικών, μόνο το γεγονός ότι η πρακτική της προσαρμογής των πολιτικών στα μέτρα των πολιτών, παρόμοια με την πρακτική του χαμαιλέοντα, αποδεικνύεται αποτελεσματική και τελέσφορη, θα έπρεπε να μας λέει πολλά. 

GatheRate

19 σχόλια:

  1. Εξαιρετικό κείμενο. Από αυτά που σε κάνουν να σκας από την ζήλια σου που δεν τα 'γραψες εσύ κι ούτε υπάρχει ποτέ περίπτωση να γράψεις. :-) Με το "οι κενοί πολιτικοί προσπαθούν να πάρουν άφεση αμαρτιών παριστάνοντας τους καινούς πολιτικούς" τα πες όλα. Και βέβαια πρόσφατο είναι και το "δεν υπάρχει σάλιο".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μμμμμμ... κατ'αρχήν αν μου επιτρέπεις μια θεμελιώδη συμπλήρωση: την μπλούζα μέσα από το σακάκι του Πάνου Καμμένου την είδες; Greece is not for sale... Πάλι καλά που δεν μάσαγε και τσίχλα με ανοιχτό το στόμα.
    Λένε ότι η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει, αλλά ώρες, ώρες υπάρχουν όντως και χειρότερα!

    Στο διά ταύτα τώρα: το θέμα με απασσχολούσε εδώ και καιρό κι εμένα. Αναρωτιέμαι αν η συγκεκριμένη "τακτική" έχει να κάνει για να είναι πιο κοντά... στην τσέπη του πολίτη. Εξάλλου για εμάς ως οντότητες δεν ενδιαφέρονται όπως φαίνεται κι από την πράξη.

    Όπως και να'χει, μια νέα αρχή στον ενδυματολογικό κώδικα έχει προ πολλού ξεκινήσει ο Ψαριανός, την πήγε παραπέρα ο Καμμένος, οπότε σε συνδυασμό με όλα τα υπόλοιπα που αναφέρεις νομίζω ότι πλέον μπορούμε να υπερηφανευόμεθα ότι οι πολιτικοί μας είναι σαν εμάς (ή μάλλον σαν τα μούτρα μας).

    ΥΓ. Δεν θυμάμαι ποία ήτο η αοιδός, αλλά την αγόρευση περί της γουγουά την είχε πάρει τ'αφτί σου; Μιλάμε για Έπος. Και μην διαννοηθείς να με ρωτήσεις ποια είναι η γουγουά! Ανεπίτρεπτον!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Eμένα με συγκλόνισε το πόσο κοντά στον λαουNτζίκο είναι η μανδάμ. Aνατρίχιασα.

    Πάντως έχω την αίσθηση ότι η τάση είναι να προωθούνται πλέον πολιτικοί που είναι "Tα ίδια μπάζα με εμάς τον λαουντζίκο", Bλ. Mπους, Πέη-λυν, Ψωμιάδης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Σ' ευχαριστώ βαρόμετρο για τα καλά σου λόγια. Αυτό το "δεν υπάρχει σάλιο" είναι όντως μνημειώδες, έπρεπε να το έχω αναφέρει!!!

    Άδη, καταβάλλω φιλότιμες προσπάθειες να ξεχάσω ότι υπάρχει ο Καμμένος... δυστυχώς για το νευρικό μου σύστημα, είδα το μπλουζάκι του και το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν "δεν είναι δυνατόν"!!!
    Δεν γνωρίζω ούτε την αιδοιό ούτε τη γουγουά... Πέντε ραπίσματα και αύριο με τον κηδεμόνα μου; Πριν μου πεις όμως λεπτομέρειες, σε παρακαλώ σκέψου αν μπορώ να τις αντέξω!!!

    Αγαπητέ Πόλσε, τα ίδια μπάζα με εμάς, όπως θα λέγαμε οικείους και προσιτούς!!! Και στην απαρίθμηση έριξες το βαρύ πυροβολικό!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Όχι, eskarina, δεν μου αφήνεις άλλη επιλογή από το να είμαι αμείλικτος.
    Η γουγουά είναι η γενική γραμματεία αθλητισμού. Δεν θυμάμαι ποια μέγιστη εκπρόσωπος του έθνους ήταν που επειδή προφανώς βαριόταν να λέει όλη την ώρα "γενική γραμματεία αθλητισμού" στην αγόρευσή της (;;;!!!) έλεγε γουγουα.
    Φαντάζεσαι λοιπόν: αυτό θα έχουμε κουλουπου, σουξουμού, καιά, κοκ και πάει λέγοντας...

    Έλα... eskarina; Είσαι εδώ ακόμα; eskarina;

    Α, παρεμπιπτόντως η αιδοιός είναι η Άντζελα. Μα που ζεις επιτέλους; Δεν είχες ακούσει εκείνο το παροιμιώδες "ουδείς άσφαλτος;". Δεν είναι δυναμόν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Και εγώ χτύπαγα μανιωδώς στο γούγλη wwa και μου έβγαζε κάτι world wrestling alliance και είχα κουφαθεί... Ε μα πες από την αρχή ότι ήταν η Άντζελα, έτσι εξηγούνται πολλά! Πραγματικά, θα ήθελα να ήξερα γιατί αυτή η γυναίκα επιμένει να εκθέτει τον εαυτό της; Κανείς δεν απαίτησε ότι πρέπει να γνωρίζει πράγματα ή να έχει IQ 200 για να τραγουδήσει, εκείνη γιατί έχει βλαθεί να μιλάει για πράγματα που δεν γνωρίζει; Και όχι μόνο αυτή; Και όλες οι υπόλοιπες που ανοίγουν το στοματάκι τους και εξαπολύουν τρομοκρατικές επιθέσεις με κάθε λέξη τους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πολύ καλή ανάρτηση! Εκτός από τη γλώσσα του πεζοδρομίου, δεν είναι τυχαίο και το επίπεδο λαϊκισμού που έχει εκτοξευτεί στα ύψη τα τελευταία χρόνια, από όλους τους πολιτικούς χώρους.

    Προφανώς οι ψηφοθήρες του υψηλού μορφωτικού επιπέδου άρχισαν σιγά σιγά να υποκλίνονται στο εύκολο, το ευκαιριακό και το χαμηλό επίπεδο γενικότερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητό Ελληνάκι, merci!
    Επιπλέον, όχι μόνο ο λαϊκισμός, σαν γενικότερο φαινόμενο, έχει εκτοξευθεί, αλλά και η "επιβράβευση" του αντίστοιχα έχει χτυπήσει ταβάνι(?), κρίνοντας από το ποιοι εκλέγονται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Γενικά, ο λαϊκισμός και τα λαϊκά βιώνους μεγάλες πέννες. Μόνο η λαϊκή πάει κατά διαόλου αλλά που θα πάει, μόλις μπουκάρουν οι πολιτικοί μέσα θα εξυγιανθεί κι αυτή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή