Ανατομία μιας λύσης

Η απλότητα της εξήγησης μιας κατάστασης -μπορεί να - υποδεικνύει το βαθμό κατανόησης της κατάστασης, η κατανόηση όμως καθ' εαυτή απαιτεί μια ιδιαίτερα πολύπλοκη σκέψη. Παρά ταύτα, η σχέση αυτή δεν είναι αμφίδρομη. Η εις βάθος κατανόηση μιας κατάστασης μπορεί να παράξει μια απλή εξήγηση, αλλά η απλή εξήγηση δεν αποδεικνύει πάντα την ύπαρξη βαθιάς κατανόησης της κατάστασης. Τελικά, αυτό που αποδεικνύει ή διαψεύδει την παραδοχή που έγινε με την πρώτη πρόταση της ανάρτησης είναι η δυνατότητα μιας απλής εξήγησης να εξηγεί καθολικά και εξαντλητικά μια συγκεκριμένη κατάσταση. 

Κάπως έτσι, τηρουμένων όμως των αναλογιών, φαίνεται να λειτουργούν και οι λύσεις. Σε ένα δεδομένο πρόβλημα, υπάρχουν πάντα περισσότερες από μια λύσεις. Ποιά από αυτές όμως επιλέγεται κάθε φορά; Προτού όμως προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πως επιλέγεται μια λύση, θα πρέπει να ορίσουμε τι είναι λύση. Ο μόνος, όμως, τρόπος για να γίνει αυτό είναι να ορίσουμε προηγουμένως τι είναι πρόβλημα. 

Με δεδομένη την τάση εξάλειψης των προβλημάτων που μας χαρακτηρίζει, μπορούμε να υποθέσουμε ότι πρόβλημα είναι κάθε κατάσταση η οποία αντιστρατεύεται τις ανάγκες μας ή τις επιδιώξεις μας, ματαιώνοντας την ικανοποίηση τους, ή μας εμποδίζει από την επίτευξη ενός στόχου μας. Υπ' αυτό το πρίσμα και εξ αντιδιαστολής, προκύπτει ότι λύση σε δεδομένο πρόβλημα είναι οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη επαναφέρει τη δυνατότητα ικανοποίησης της ανάγκης ή της επιδίωξης, ή επίτευξης του στόχου, ήτοι ο,τιδήποτε επιφέρει ένα αποτέλεσμα συμβατό προς τις ανάγκες ή τις επιδιώξεις μας και τους στόχους μας. Έτσι κάπως, διαμορφώνεται η έννοια της λύσης, ως της επιλογής εκείνης της πράξης ή της παράλειψης που εξυπηρετεί τις ανάγκες, επιδιώξεις ή στόχους ενός ατόμου (ή μιας ομάδας).

Εάν λοιπόν τα προηγούμενα υποτεθούν αληθή, μπορούμε πλέον να συμπεράνουμε ότι μια οποιαδήποτε λύση σε ένα δεδομένο πρόβλημα δεν αρκεί, και ίσως ακόμη να μην αποτελεί καν λύση, εφόσον δεν πληρούνται οι "προδιαγραφές" που τέθηκαν στον ορισμό της παραπάνω (η εξυπηρέτηση αναγκών, επιδιώξεων ή στόχων). Αντιμέτωποι λοιπόν με την πρόκληση της επίλυσης ενός προβλήματος, δεν μπορούμε να αρκεστούμε σε μια - οποιαδήποτε - λύση, αλλά πρέπει να αναζητήσουμε εκεί που επιφέρει το αποτέλεσμα που εξαλείφει το πρόβλημα και επαναφέρει, εν τέλει, τη δυνατότητα ικανοποίησης αυτών που έχουμε ορίσει ως ανάγκες, επιδιώξεις και στόχους μας.

Νομίζω λοιπόν ότι δεν θα ήταν παρατραβηγμένο να ειπωθεί ότι η διαφωνία περί τη λύση ενός προβλήματος, τις περισσότερες φορές καταδεικνύει τις διαφορές σχετικά τις ανάγκες, επιδιώξεις και στόχους που χωρίζουν τις διαφωνούσες πλευρές, στο μέτρο που σύμφωνα με τα παραπάνω η κάθε μια ενστερνίζεται διαφορετικές ανάγκες, επιδιώξεις και στόχους που προσπαθεί να ικανοποιήσει μέσω της λύσης που προτείνει. 

Ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία, κάτι σαν το reverse engineering, κάποιος μπορεί να ανακαλύψει ή/και να αποκαλύψει το ψευδεπίγραφο των αναγκών, επιδιώξεων ή στόχων που η μια πλευρά μπορεί να επικαλείται, προκρίνοντας μια συγκεκριμένη λύση.  Εάν η προτεινόμενη λύσης δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις επικαλούμενες ως ανάγκες, επιδιώξεις και στόχους, τότε μάλλον η επίκληση είναι προσχηματική. Θα μπορούσε να είναι απλώς λάθος, αλλά αυτό συνεπάγεται ότι, μετά την ανακάλυψη του λάθους, η συγκεκριμένη πλευρά θα επαναπροσδιορίσει τη στάση της και πιθανότητα θα προκρίνει άλλη λύση, πιο συμβατή με την ικανοποίηση των αναγκών, επιδιώξεων και στόχων που έχει θέσει.

(Δεν υπάρχει συμπέρασμα ή ηθικό δίδαγμα στην παρούσα ανάρτηση, η οποία αποτελεί την "απόσταξη" της επεξεργασίας μιας συζήτησης, που είχα τις προάλλες)

Ο διάδοχος της ΕΡΤ (#diplhs)

Και μετά ήρθαν τα δικαστήρια να ξεμπερδέψουν το κουβάρι που δημιουργήθηκε με το θέμα της ΕΡΤ. Ως γνωστόν όμως τα δικαστήρια δεν είναι για να ξεμπερδεύουν κουβάρια, οπότε ο πρόεδρος του ΣτΕ απάντησε σε αυτό που ρωτήθηκε (και δυστυχώς δεν γνωρίζουμε ποιό ακριβώς είναι, ελλείψει του δικογράφου της αιτήσεως αναστολής και αιτήσεως ακυρώσεως).

Περί του τι σημαίνει, για τη λειτουργία της ΕΡΤ, η προσωρινή διαταγή (και ουχί απόφαση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται), σας προτρέπω να διαβάσετε την ανάλυση του Χασοδίκη. Παρότι, αρχικά είχα τις αμφιβολίες μου, ξαναδιαβάζοντας την ΚΥΑ και την προσωρινή διαταγή, νομίζω ότι ο Χασοδίκης έχει δίκιο.

Προσπαθώντας να ελέγξω λοιπόν την ορθότητα της άποψης του Χασοδίκη, προσπαθούσα να διαπιστώσω εάν και πως θα μπορούσε να υποστηριχθεί βάσιμα η ερμηνεία ότι η συνέχιση των εκπομπών θα γίνει, μέχρι τη σύσταση του νέου φορέα, από την ΕΡΤ (δλδ το αντίθετο από αυτό που λέει ο Χασοδίκης), αλλά έπεφτα ξανά και ξανά στον παραλογισμό ότι η ΕΡΤ που έχει καταργηθεί (και το σκέλος αυτό της ΚΥΑ δεν έχει ανασταλεί με την προσωρινή διαταγή), θα μπορεί να λειτουργεί, έστω και περιορισμένα για τις ανάγκες που αναφέρει η προσωρινή διαταγή. Παρότι λοιπόν τα νομικά μπορεί να μοιάζουν σε κάποιους περίεργα, δεν είναι όμως ποτέ παράλογα, είναι προφανές ότι δεν γίνεται να μιλάμε για συνέχιση των εκπομπών από την ΕΡΤ, έστω και μέχρι τη σύσταση του νέου φορέα. 

(Βέβαια, όπως θα διαβάσατε και στο Χασοδίκη, ενόψει αυτού του συμπεράσματος, υπάρχουν 3 εναλλακτικές, καθεμία από τις οποίες δημιουργεί τις δικές της παρενέργειες)

Σκοντάφτοντας λοιπόν ξανά και ξανά στην κατάργηση της ΕΡΤ, αποφάσισα να θίξω, σε αυτή την ανάρτηση, ένα θέμα που υπαινίχθηκα τις προάλλες και ανεφάνη εκ νέου, νωρίτερα σήμερα, σε μια συζήτηση που είχα. 

Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 της ΚΥΑ, το Δημόσιο καθίσταται, μετά την κατάργηση της ΕΡΤ, διάδοχος των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων της. Η ΕΡΤ είναι ανώνυμη εταιρεία (δείτε εδώ τις δημοσιεύσεις στο ΦΕΚ) και συνεπώς πρόσωπο (νομικό), ήτοι φορέας περιουσίας, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, τα οποία όλα πλέον περιέρχονται στο Δημόσιο. Ακόμη και οι εκκρεμείς δίκες της ΕΡΤ και των θυγατρικών της (υπέρ ή εις βάρος τους) συνεχίζονται από το Δημόσιο (περίπτωση γ' της §2 του άρθρου 2). 

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση συμβάσεων με τις οποίες η ΕΡΤ απέκτησε δικαιώματα (π.χ. τα τηλεοπτικά δικαιώματα προβολής αθλητικών γεγονότων), τα δικαιώματα αυτά πλέον ανήκουν στο Δημόσιο, το οποίο μπορεί να τα διαχειρίζεται κατά το δοκούν και χωρίς περιορισμούς. 

Αντίστοιχα, στην περίπτωση υποχρεώσεων της ΕΡΤ, π.χ. η εξόφληση του τιμήματος μιας αγοράς, αυτές πλέον θα εκπληρώνονται από το Δημόσιο, όπως αντίστοιχα θα εκπληρώνονται από το Δημόσιο και τυχόν αξιώσεις τρίτων κατά της ΕΡΤ. Μια χαρακτηριστική περίπτωση, είναι το θέμα του διαφημιστικού χρόνου που είχε αγοραστεί για τον τελικό του μπάσκετ, που επρόκειτο να μεταδοθεί από την ΕΡΤ, αλλά λόγω του κλεισίματος μεταδόθηκε από άλλο κανάλι. Οι διαφημιζόμενες εταιρείες που είχαν αγοράσει χρόνο, έχουν τώρα αξίωση κατά του Δημοσίου - το οποίο είναι διάδοχος της ΕΡΤ - για επιστροφή των χρημάτων που τυχόν έχουν ήδη καταβάλει έναντι του χρόνου αυτού.

Με απλά λόγια λοιπόν, το Δημόσιο πληρώνει ΟΛΕΣ τις υποχρεώσεις της ΕΡΤ και ασκεί όλα τα δικαιώματα της ΕΡΤ, σαν να ήταν δικά του.

Ειδικά δε σε αυτό το τελευταίο θα ήθελα να σταθώ λίγο (παρότι η ανάρτηση έχει αρχίσει να τραβάει σε μάκρος). Η ΕΡΤ ως νομικό πρόσωπο, και πιο συγκεκριμένα ΑΕ, θα μπορούσε να λυθεί και να εκκαθαριστεί, όπως συνήθως γίνεται, σε κάθε ΑΕ, όταν οι μέτοχοι δεν επιθυμούν πια τη διατήρηση της. Η εκκαθάριση ουσιαστικά συνοψίζεται στη ρευστοποίηση του ενεργητικού και στην - ολοσχερή ή εν μέρει - εξόφληση του παθητικού, μετά την οποία η εκκαθάριση περατώνεται. Κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης, το νομικό πρόσωπο συνεχίζει λειτουργεί μόνο για τις ανάγκες της εκκαθάρισης. Οι εκκαθαριστές λειτουργούν εντός συγκεκριμένου πλαισίου και ευθύνονται για τις πράξεις τους έναντι των μετόχων, αλλά και έναντι των τρίτων (προφανώς για διαφορετικό λόγο ευθύνης έναντι των πρώτων και έναντι των δευτερων) και έτσι  μπορούν να ελεγχθούν, ως προς π.χ. τους όρους ή το ύψος του τιμήματος για μια πώληση περιουσιακού στοιχείου, ή για την εξόφληση του Χ δανειστή της εταιρείας και τη μη εξόφληση του Ψ δανειστή. Η ευθύνη αυτή των εκκαθαριστών φτάνει μέχρι την αξίωση αποζημίωσης εις βάρος τους , σε περίπτωση παράνομης (δλδ παρά το νόμο) πράξης τους. 

Ο λόγος που τα αναφέρω αυτά είναι διότι το κλείσιμο της ΕΡΤ μπορούσε να γίνει και έτσι (και μάλιστα, πολλές δημόσιες εταιρείες που έχουν κλείσει μέχρι σήμερα, έχουν κλείσει με εκκαθάριση, σαν οποιαδήποτε άλλη ανώνυμη εταιρεία). Αναγνωρίζω ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι  χρονοβόρα, αλλά είναι περισσότερο ορθόδοξη και εν τέλει τακτοποιεί όλες τις εκκρεμότητες. Επιπλέον, παρέχει εχέγγυα αξιοπιστίας, διότι υπάρχει δυνατότητα ελέγχου των πράξεων εκκαθάρισης και των ίδιων των εκκαθαριστών, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερη αξιοπιστία.

(Προκαταβολικά, απαντώ και στο - τυχόν - αντεπιχείρημα κατά της εκκαθάρισης, ότι αυτή δεν θα μπορούσε να γίνει λόγω των αντιδράσεων των εργαζομένων και επαναλαμβάνω ότι κατά τη διάρκεια της εκκαθαρίσεως η ΕΡΤ θα συνέχιζε να υπάρχει μόνο για τις ανάγκες της εκκαθάρισης, δηλαδή δεν θα είχε παραγωγική λειτουργία, και, αφού η απόφαση για τη λύση είναι χρονικά ελέγξιμη, θα μπορούσαν να έχουν γίνει όλες οι απαιτούμενες προπαρασκευαστικές ενέργειες για τη δημιουργία του νέου φορέα, ώστε να περάσει η δραστηριότητα της ΕΡΤ σε αυτόν.)

Μερικές νομικές πληροφορίες για το θέμα της ΕΡΤ

Κάποτε υπήρχε ο Νόμος 3429/2005, ο οποίος ρύθμιζε θέματα δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών. 

Με το νόμο 4002/2011 προστέθηκε, στον παραπάνω νόμο, εμβόλιμο άρθρο με αριθμό 14Β, το οποίο προέβλεπε τη δυνατότητα κατάργησης / συγχώνευσης / διάσπασης, με την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, των ανωνύμων εταιρειών «Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου Α.Ε. (Κ.Ε.Δ. Α.Ε.)», «Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Υλικού Α.Ε. (Ο.Δ.Δ.Υ. Α.Ε.)», «Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση Α.Ε. (Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.)», «Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης Α.Ε.», «Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων Α.Ε. (Ο.Σ.Κ. Α.Ε.)», «Δημόσια Επιχείρηση Ανέγερσης Νοσηλευτικών Μονάδων Α.Ε. (Δ.ΕΠ.Α.ΝΟ.Μ. Α.Ε.)», «ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε.», «Ελληνικός Οργανισμός Μικρών - Μεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας Α.Ε. (Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ. Α.Ε.)», καθώς και των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία, «Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.)» και «Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (Ε.Ι.Ν.)» και κάθε άλλου νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου που ανήκει στο Κράτος (εφόσον επιχορηγείται τακτικά από κρατικούς πόρους και άλλες δημόσιες επιχειρήσεις, εφόσον το Ελληνικό Δημόσιο είναι κύριο του συνόλου του καταβεβλημένου μετοχικού τους κεφαλαίου, αν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό άμεσα ή έμμεσα ή αν επιδιώκουν παρεμφερή σκοπό ή για τον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας τους). 

Στην δεύτερη παράγραφο του παραπάνω (14Β) εμβόλιμου άρθρου προβλέπονταν τι θέματα μπορούσε να ρυθμίσει η απόφαση περί κατάργησης / συγχώνευσης κλπ του νομικού προσώπου.

Η από 10.06.2013 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου(*), τροποποίησε αυτή τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 14Β, διευρύνοντας τον κατάλογο των θεμάτων που μπορούσαν να ρυθμιστούν με την υπουργική απόφαση.

Μια πρώτη σημείωση, λοιπόν, πρέπει να γίνει ότι Νόμος τροποποιείται με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και μάλιστα τροποποιείται εκείνη η διάταξη που παρέχει τη (νομοθετική) εξουσιοδότηση για την έκδοση της υπουργικής απόφασης και τα θέματα που μπορεί να ρυθμίσει αυτή, δηλαδή η πράξη νομοθετικού περιεχομένου επενέβη σε εκείνη τη διάταξη νόμου, η οποία αποτελεί το νομοθετικό έρεισμα για την έκδοση της υπουργικής απόφασης και χωρίς την οποία δεν θα μπορούσε να εκδοθεί ή να ρυθμίσει αυτά τα θέματα η υπουργική απόφαση.

Κατόπιν εκδίδεται η κοινή υπουργική απόφαση υπ’ αριθμ. OIK.02/11.6.2013 που καταργεί την ΕΡΤ και ρυθμίζει – με βάση τη διευρυμένη εξουσιοδότηση που της παρασχέθηκε - τη τύχη της περιουσίας του νομικού προσώπου, τις εργασιακές σχέσεις όσων συνδέονταν με τέτοιες και άλλα θέματα.

* Σύμφωνα με το άρθρο 44 §1 του Συντάγματος, οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου επιτρέπονται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης.

Ο συνταγματικός νομοθέτης υπολαμβάνει ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως θεματοφύλακας του πολιτεύματος και της τήρησης του Συντάγματος, δεν θα υπέγραφε πράξη νομοθετικού περιεχομένου, η οποία δεν θα πληρούσε τις προϋποθέσεις για την έκδοση της. 

Επίσης, ο συνταγματικός νομοθέτης δεν αρκείται στην υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά απαιτεί οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου να υποβάλλονται προς κύρωση στη Βούλη, εντός σαράντα ημερών από τη σύγκληση της Βουλής σε σύνοδο.

(Κατά τη γνώμη μου, το σημείο αυτό δείχνει ότι ο συνταγματικός νομοθέτης είχε κατά νου ότι οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου μάλλον θα αναφέρονται σε χρόνο που η Βουλή δεν είναι σε σύνοδο, οπότε μπορεί κάλλιστα να λειτουργήσει η παραγωγή νομοθετικού έργου, και συνεπώς προσπαθεί να καλύψει την ανάγκη νομοθέτησης σε αυτή την περίπτωση. Εξ αντιδιαστολής λοιπόν, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι όταν η Βουλή είναι σε σύνοδο, τότε δεν τίθεται θέμα έκδοσης πράξης νομοθετικού περιεχομένου).

Τέλος, ο συνταγματικός νομοθέτης όρισε ότι οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου πρέπει να έχουν κυρωθεί από τη Βουλή εντός τριών μηνών από την υποβολή τους, άλλως παύουν να ισχύουν εφεξής.