Τρεις φωτογραφίες και μια προφητεία

1. Κάθε βράδυ, πριν ξαπλώσω, φιλώ τη μόνη οριστική, αμετάκλητη και αδιαπραγμάτευτη δέσμευση που έχω επιτρέψει στον εαυτό μου. Ο γιος μου, πολλές φορές, μέσα στον ύπνο του, απλώνει τα χέρια του και με αγκαλάζει γύρω από το λαιμό, κρατώντας με για αρκετή ώρα. 

(Μακάρι να μην χρειαστεί ποτέ να επιβεβαιώσω ότι αυτό το συναίσθημα καταργεί κάθε όριο που μπορεί να διαθέτω σαν άνθρωπος, κυρίως διότι κατά βάθος ξέρω ότι τότε θα είμαι ικανή για τα πάντα)

2. Στο πεζοδρόμιο, απέναντι από το γραφείο μου, κάθεται, κάθε μέρα, ένας γερασμένος,  απροσδιόριστης όμως ηλικίας, άνδρας. Σκυφτός, κουρασμένος, αλλά όχι ταπεινωμένος. Κρατάει ένα πλαστικό ποτήρι, αλλά δεν το απλώνει, ούτε ζητάει χρήματα. Αν του αφήσεις χρήματα, δεν θα σου μιλήσει. Θα σηκώσει το κεφάλι του και θα σε κοιτάξει στα μάτια. Άφωνος, αλλά όχι σιωπηλός.

(Δεν υπάρχει πιο δυνατή κραυγή από τη σιωπή. Δεν υπάρχει πιο σαφές μήνυμα από αυτό που στέλνουν τα μάτια ενός ανθρώπου. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη υποκρισία από το να μην καταλαβαίνεις.)

3. Στον περιφερειακό, στα Τουρκοβούνια, ένας παππούς, που ήδη διανύει, αν όχι εξαντλεί, την όγδοη δεκαετία της ζωής του, περπατά στο στενό πεζοδρόμιο, στηριζόμενος σε ένα μπαστούνι, ενώ με το ελεύθερο χέρι του προσπαθεί να κρατήσει μια αγκαλιά χόρτα που έχει μαζέψει.

(Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο κέντρο της Αθήνας. Το μάζεμα χόρτων είναι μια από εκείνες τις ασχολίες που, στο μυαλό μου, ήταν άμεσα συνδεδεμένες με ένα χωράφι, με ένα χωριό. Δεν είχα ξαναδεί να μαζεύουν χόρτα μέσα στην πόλη.)

 

Κάπου στα τέλη της δεκαετίας του '80, σε ένα σαλόνι σε ένα σπίτι στην ελληνική επαρχία, ένα μεσημέρι καλοκαιριού, δύο άντρες, που έζησαν και πολέμησαν στην Κατοχή και στον Εμφύλιο, συζητούν.

- Δημήτρη, το τέταρτο Ράιχ θα είναι οικονομικό.

- Απόστολε, νομίζω ότι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν γίνει μάθημα σε όλους.

(Είκοσι και πλέον χρόνια μετά, οι άνδρες αυτοί έχουν πεθάνει, αλλά όχι τα λόγια τους.)