Το παραμύθι ενός ορθόδοξου τρόπου σκέψης (μέρος Πρώτο)

Μια φορά και έναν καιρό, ήταν μια μέτρια  επιστήμονας, ολίγον φυγόπονη, αλλά κατέχουσα τις απαραίτητες προσβάσεις, ώστε να καταφέρει να διοριστεί σύμβουλος σε μια επιχείρηση του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Εκεί λοιπόν δεν χρειάζονταν να δουλεύει πολύ, διότι δεν είχε σημασία το αν είσαι παραγωγικός  (το γιατί αυτό δεν είχε σημασία, είναι το θέμα άλλου παραμυθιού), όπως επίσης δεν χρειάζονταν να γυαλίζει τα βέλη στη φαρέτρα της (aka επικαιροποίηση γνώσεων) τακτικά ή μπορεί και σχεδόν ποτέ, διότι δεν είχε σημασία ούτε το να είσαι αποτελεσματικός. Παρά τις χαλαρές απαιτήσεις της εργασίας της, αμείβονταν πλουσιοπάροχα, σε σύγκριση με άλλους συναδέφλους της, ιδίως αυτούς που αφελώς πίστεψαν ότι στην πιάτσα θα έπιαναν την καλή, έστω και με μεγάλη προσπάθεια. Η χαλαρότητα της εργασίας της - που ουδόλως συνάδει με το αντικείμενο της - και οι πλούσιες αμοιβές της, της έδιναν τη δυνατότητα να διάγει μια άνετη ζωή, αλλά κατεδεικνύαν το προφανές, ήτοι ότι δεν άξιζε τις απολαβές και ότι εν ολίγοις ζούσε σχεδόν παρασιτικά σε βάρος αυτών που άμεσα ή έμμεσα την πλήρωναν. 

Όταν, κάποια ημέρα, τα οικονομικά δεδομένα ιδίως αυτών που εμμέσως την πλήρωναν, ήτοι των φορολογουμένων, ζορίστηκαν, τότε έγινε στόχος, διότι αποκαλύφθηκε το προφανές, ήτοι ότι πληρώνονταν πολλά και απέφερε / άξιζε λίγα. Υπό την επήρεια λοιπόν του self interest (βασικός συμπαντικός νόμος, αν θέλετε την άποψη μου), το οποίο πάντα βοηθά η κοντόφθαλμη οπτική και η εγκεφαλική μπουγάδα, οι φορολογούμενοι άρχισαν να πιστεύουν - ή να "πείθονται" - ότι θα ήταν ωφέλιμο, να την απολύσουν και, μαζί με εκείνη, όλους τους παρόμοιους κηφήνες, διότι σε αυτή την περίπτωση, θα εξοικονομούνταν χρήματα και θα εξυγιαίνονταν η παραπαίουσα (θανούσα, αν πάλι θέλετε τη γνώμη μου) οικονομία. 

Έτσι, λοιπόν, ένα μαύρο πρωινό, απελύθησαν όλοι οι κηφήνες του ευρύτερου δημόσιου τομέα (παρά τις φωνές που ήθελαν να απολυθεί αδιακρίτως τουλάχιστον το 50% των  δημοσίων υπαλλήλων, είτε ήταν κηφήνες ή όχι, διότι εν τέλει υπερίσχυσαν οι φωνές της "λογικής" που ήθελαν να απολυθούν μόνο όσοι δεν ήταν χρήσιμοι ή παραγωγικοί). Χωρίς μισθό, άρα χωρίς εισόδημα, αυτοί οι απολυμένοι έπρεπε να βρουν έναν τρόπο να επιβιώσουν. Κατέληξαν λοιπόν να αναζητήσουν εργασία στην ελεύθερη αγορά, η οποία όμως έτσι κατακλύστηκε από την υπερ-προσφορά. Η υπερ-προσφορά αυτή λοιπόν, άρχισε να βάζει πονηρές ιδέες σε κάποιους που σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να πείσουν τους δικούς τους εργαζόμενους ότι θα πρέπει να εργάζονται με λιγότερα χρήματα, για το καλό της ανταγωνιστικότητας πάντα, αλλιώς θα έπρεπε να βρεθεί ένας άλλος τρόπος, π.χ. να προσληφθούν άλλοι που η ανελαστική δαπάνη μισθοδοσίας τους θα ήταν μικρότερη (και δόξα σε όποιον θεό κι αν πιστεύει κανείς, υπήρχαν αρκετοί στην αγορά). Κάπως έτσι,  κάποιοι απολυμένοι βρήκαν δουλειά, αλλά με πολύ λιγότερα χρήματα σε σύγκριση με όσα έπαιρναν αυτοί τους οποίους αντικατέστησαν (σε σύγκριση με όσα έπαιρναν εκείνοι πριν απολυθούν, χαίρε βάθος αμέτρητο), αλλά άρχισαν να μειώνονται και οι απολαβές των ήδη εργαζομένων, προκειμένου να μην αντικατασταθούν. Παράλληλα, όμως οι απολυμένοι - πρώην κηφήνες - δεν είχαν πια τα οικονομικά μέσα να διατηρήσουν όχι μόνο το βιοτικό επίπεδο που είχαν πριν την απόλυση τους,, αλλά  ούτε να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες τους, πολύ περισσότερο λοιπόν δεν είχαν την οικονομική άνεση να κάνουν τις αγορές που έκαναν πριν. Άρχισε λοιπόν να επηρεάζεται το εμπόριο, που είδε να χάνονται υποψήφιοι αγοραστές και συνεπώς χρήμα. Οι  εργαζόμενοι συνάδελφοι των πρώην κηφήνων, όμως, έχασαν και αυτοί χρήματα, διότι εξαναγκάστηκαν να αποδεχθούν μειώσεις των απολαβών τους και συνεπώς αναγκάστηκαν να ξοδεύουν λιγότερα σε αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, με αποτέλεσμα ένα ακόμη πλήγμα στο εμπόριο.

Από εκεί λοιπόν που όλοι ήλπιζαν ότι θα εξοικονομηθούν χρήματα, ξαφνικά δημιουργήθηκε ένα νέο μέτωπο οικονομικής δυσπραγίας, το οποίο σταδιακά και προϊόντος του χρόνου, άρχισε να επηρεάζει , με τη μορφή ντόμινο, περισσότερες μορφές δραστηριότητας, ώσπου στο τέλος κανείς δεν έμεινε εκτός του θανατηφόρου κύκλου. 

Τότε ήταν που άρχισαν οι  δεύτερες σκέψεις... Ήταν τελικά αποτελεσματική και τελέσφορη η απόλυση των κηφήνων; Στους εκφραζόμενους ενδοιασμούς, υπήρχε πάντα η καταλυτική απάντηση : Τουλάχιστον γλυτώσαμε ένα σκασμό λεφτά που τους δίναμε. Ομολογουμένως, ήταν δύσκολο να αρνηθεί κανείς ότι όντως εξοικονομήθηκαν τα χρήματα που έπαιρναν σε απολαβές. Κάποιοι όμως άρχισαν να ρωτούν που πήγαν τα χρήματα που εξοινονομήθηκαν και αν διατέθηκαν υπέρ των φορολογουμένων. Ξεκίνησε τότε μια μεγάλη συζήτηση, κυρίως σε δημόσιο επίπεδο (του τύπου "το είπε η τηλεόραση") στην οποία αναπτύχθηκαν αδιάψευστες "αλήθειες", όπως ότι στην οικονομική συγκυρία που απαίτησε την απόλυση των κηφήνων, τα χρήματα που εξοικονομήθηκαν δεν  είναι εφικτό να διατεθούν υπέρ των φορολογουμένων, αλλά έπρεπε να διατεθούν για την αποπληρωμή συσσωρευμένων χρεών. Κάποιοι αγανακτισμένοι φορολογούμενοι άρχισαν να διαμαρτύρονται διότι ούτε από τα χρήματα που εξοικονομήθηκαν ωφελήθηκαν, ούτε τα χρήματα αυτά βοήθησαν για να βελτιωθεί η γενικότερη οικονομική κατάσταση, αλλά αντίθετα η αγορά ασφυκτιούσε περισσότερο, ενώ τέλος, οι δημόσιες υπηρεσίες υπολειτουργούσαν - όπως πάντα - τώρα όμως από έλλειψη προσωπικού.

Τίποτα δεν φαινόταν να παίρνει καλύτερο δρόμο και έτσι οι διαμαρτυρίες ολοένα αυξάνονταν, για να έρχεται πάντα η απάντηση ότι σε λίγο οι θυσίες θα αρχίσουν να αποδίδουν και η κατάσταση θα βελτιωθεί. Έτσι όλοι συνέχισαν να κάνουν υπομονή.

to be continued...