Παρακολουθώντας τα γεγονότα στην πολιτική και οικονομική σκηνή, εύλογα κάποιος αρχίζει να υποψιάζεται τη λειτουργία των συγκοινωνούντων δοχείων πιο ανάγλυφα και απειλητικά. Σήμερα πλέον, όμως η κατάσταση έχει ξεπεράσει την έννοια των συγκοινωνούντων δοχείων και έχει φτάσει στο επίπεδο των αλληλεξαρτήσεων, μεταξύ (όχι θεσμών) αλλά πυλώνων της κοινωνίας.
Για να πάρουμε όμως τα πράγματα ένα ένα και με τη σειρά τους.
Πρώτη αλληλεξάρτηση : Πολιτικοί και ΜΜΕ
Τα τελευταία χρόνια είναι όλο και πιο συχνό το φαινόμενο δημοσιογράφοι να μεταπηδούν στην πολιτική και, σε περίπτωση μη ευδοκίμησης των προσπαθειών τους να εκλεγούν, να επιστρέφουν πάλι στη δημοσιογραφία.
Βασική λειτουργία της δημοσιογραφίας είναι η πληροφόρηση και ενημέρωση των πολιτών για τα τεκταινόμενα εντός και εκτός της χώρας τους. Πως όμως αυτή η λειτουργία μπορεί να είναι αποτελεσματική όταν οι άνθρωποι που καλούνται να την υπηρετήσουν, οφείλουν να "ελέγξουν" αυτούς ακριβώς που πρέπει να καλοπιάσουν για να ικανοποιήσουν τις πολιτικές φιλοδοξίες τους ; Φυσικά, όλοι οι δημοσιογράφοι δεν θέλουν να γίνουν πολιτικοί, αλλά κάποιοι θέλουν. Και δεν είναι τυχαίο φυσικά ότι τελικά πολιτικοί γίνονται, ή αποφασίζεται να γίνουν, εκείνοι με τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα, η οποία οφείλεται όχι τόσο στην ποιότητα της εργασίας τους, αλλά στον αριθμό ανθρώπων που μπορούν να τους αναγνωρίσουν στο δρόμο.
Σε αυτή όμως την αλλελεξάρτηση ο αδύναμος κρίκος δεν είναι μόνο οι δημοσιογράφοι. Είναι και αυτοί οι ίδιοι οι πολιτικοί, οι οποίοι κατατρύχονται από την ανάγκη προβολής, προκειμένου να γίνουν γνωστοί στο ευρύτερο κοινό και να εξασφαλίσουν στην παραμονή τους στην πολιτική. Η ανάγκη αυτή, ως ένα σημείο, είναι αναμενόμενη και εν πολλοίς δικαιολογημένη. Απώτατο όριο της όμως θα έπρεπε να είναι η ακεραιότητα του πολιτικού, υπό την έννοια ότι κανένας πολιτικός δεν θα έπρεπε να διαπραγματεύεται τις θέσεις και τα κριτήρια του, προκειμένου να τύχει ευνοϊκής προβολής από κάποιο μέσο. Πολύ δε περισσότερο δεν θα έπρεπε να διαπραγματεύεται ανταλλάγματα για την προβολή αυτή.
Μην ξεχνάμε όμως και τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από τα ΜΜΕ. Και όταν λέμε πίσω, δεν εννοούμε αυτούς που εργάζονται σε αυτά, αλλά προφανώς αυτούς που τα διαχειρίζονται. Η κατοχή και διαχείριση ενός μέσου μαζικής επικοινωνίας συνιστά επιχειρηματική πράξη. Το όποιο μέσο είναι μια επιχείρηση, η οποία προφανώς αποσκοπεί στο κέρδος, διότι, σε αντίθετη περίπτωση, θα ήταν φιλανθρωπικό ίδρυμα ή εθελοντική ομάδα. Στο κυνήγι αυτού του όλο και μεγαλύτερου κέρδους, οι decision makers επιστρατεύουν κάθε όπλο και τέχνασμα που μπορεί να αποφέρει κέρδος, μεταξύ άλλων και τις χαριστικές υπηρεσίες ευνοϊκής προβολής ή ακόμη και αποσιώπησης (μπορεί να είναι χρήσιμο ένας πολιτικός να μείνει κάποιο χρονικό διάστημα εκτός επικαιρότητας) κάποιων πολιτικών ή των πράξεων τους.
Αποτέλεσμα της αλληλεξάρτησης ; Το προφανές ... το ευρύτερο κοινό δεν λαμβάνει τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες και χρήσιμες για τη διαμόρφωση γνώμης. Περαιτέρω, αφού η πηγή των πληροφοριών είναι ελεγχόμενη, μπορεί αντίστοιχα να ελεγχθεί, σε μεγάλο βαθμό, και η γνώμη που σχηματίζεται με βάση τις παρεχόμενες πληροφορίες.
Υπάρχει όμως ένα στοιχείο που καθιστά αυτή την αλληλεξάρτηση και τα αποτελέσματα της καταστροφικά και αυτό είμαστε εμείς, το ευρύτερο κοινό. Οι απλοί πολίτες, που αποχαυνωμένα λαμβάνουμε τις ελεγχόμενες πληροφορίες και τις καταπίνουμε ... αμάσητες! Γιατί, μην γελιόμαστε, όλοι είμαστε σε θέση να κρίνουμε, να αξιολογήσουμε και να προσδιορίσουμε την ποιότητα των πληροφοριών που μας παρέχονται, και σε περίπτωση που δεν βρεθεί ικανοποιητική, να απορρίψουμε και αυτές τις ίδιες τις πληροφορίες, αλλά και τα επ' αυτών συμπεράσματα, που συνήθως έρχονται πακέτο. Το μόνο που χρειάζεται είναι λίγο σκέψη και κριτικός νους. Αλλά δεν το κάνουμε, προφανώς γιατί είναι πιο εύκολο να υιοθετούμε ξένες απόψεις, αντί να σχηματίζουμε τις δικές μας, και να τις υποστηρίζουμε αναφέροντας μόνο το όνομα του "φωστήρα" που τις παρείχε, αντί να πρέπει να επιχειρηματολογήσουμε εξ ιδίων.
Συνεπώς, κακή και ολέθρια η αλληλεξάρτηση, χειρότερη όμως η βλακεία, η αφέλεια και η αποχαύνωση που μας δέρνουν όλες μαζί !
(συνεχίζεται)
Αρκετό καιρό πριν, έχασα την εμπιστοσύνη μου στα "μεγάλα" ειδησεογραφικά πρακτορεία και τους "μεγάλους" οργανισμούς για τους λόγους ακριβώς που αναφέρεις. Πλέον τα χρησιμοποιώ για να μαθαίνω τα δευτερευούσης σημασίας νέα. Για τα σημαντικά, επισκέπτομαι ανεξάρτητα blogs τα οποία είναι σε αφθονία. Όσα περισσότερα παρακολουθεί κανείς, τόσο πιο σφαιρική άποψη έχει και φυσικά μπορεί να κάνει τις δικές του διασταυρώσεις πληροφοριών.
ΑπάντησηΔιαγραφή