Φανατισμένη πραγματικότητα

'Οσο ανησυχητική κι αν είναι - που είναι - η άνοδος των ακραίων στοιχείων που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό, βλέπω καθημερινά γύρω μου μια άλλη άνοδο που την θεωρώ εξίσου, αν όχι περισσότερο, επικίνδυνη. Βλέπω τους ανθρώπους να κλίνουν όλο και περισσότερο προς τα άκρα, όχι όμως τα άκρα των άκρων, αλλά τα άκρα των προσωπικών πεποιθήσεων τους. 

Ο κόσμος δεν είναι φτιαγμένος από το άσπρο ή το μαύρο μόνο και καμία εξήγηση του δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατη και μονολιθική. Η γνώμη μου είναι ότι καμία ιδεολογική προσέγγιση του κόσμου δεν μπορεί από μόνη της να παράσχει την εξήγηση του. Στα δικά μου τα μάτια, ο κόσμος μοιάζει περισσότερο με παζλ, που έχει δανειστεί τα κομμάτια του από τα τέσσερα σημεία του ιδεολογικού ορίζοντα. 

Κι όμως παρατηρώ ότι οι άνθρωποι όλο και περισσότερο, όλο και πιο εντατικά, προσπαθούν να εξηγήσουν τον κόσμο, με μια διάσταση, ένα γνώμονα, μια ιδεολογική συνταγή. Και κάθε φορά που σκοντάφτουν σε κάτι που δεν ταιριάζει, τόσο περισσότερο πεισμώνουν και επιμένουν να χωρέσουν τα πάντα, στο κουβαδάκι της όποιας ιδεολογίας, πεποίθησης, άποψης.

Δεν έχει σημασία τι πιστεύει ο καθένας. Δεν έχει καν σημασία ποια στάση ζωής ή ιδεολογία ενστερνίζεται. Ο δογματισμός καιροφυλακτεί και βλέπω ότι αυτόν τον καιρό βασιλεύει επί όλων. Παρατηρώ μετριοπαθείς να μετατρέπονται σε δογματικούς, υπερασπιζόμενοι τη μετριοπάθεια. Φιλελεύθερους να μεταλλάσσονται σε φανατικούς, κηρύττοντας το φιλελευθερισμό. Ανατρεπτικούς να μεταμορφώνται σε συντηρητικούς, προσπαθώντας να αλλάξουν τον κόσμο. Και όλοι ευαγγελίζονται το δίκαιο, το ηθικό και αγαθό.

Μέσα σε αυτή τη διαδικασία, αναπόφευκτα, χάνουν την ευθυκρισία τους. Κανείς δεν μπορεί να διακρίνει που σταματά το δίκαιο και που αρχίζει το άδικο, που σταματά να είναι ηθικό να υπερασπίζεσαι την εφαρμογή της α' ή β' αρχής και που αρχίζει η ανηθικότητα της επιβολής της. Πότε εξαντλείται το σωστό και γίνεται λάθος. Κανείς δεν δίνει ποια σημασία τι επιλέγει ως πληροφορία ή ως ενημέρωση, αρκεί να υπερασπίζεται το ίδιο με εκείνον, ή τουλάχιστον εκείνος να νομίζει ότι υπερασπίζεται το ίδιο. "Ενημέρωση" κατά ρυπάς, "πληροφορίες" σε καταιγισμό και "απόψεις" σε ευαγγελική μορφή. Παρασυρμένοι από το δίκιο που τους πνίγει, στραγγαλίζουν καθημερινά τις έννοιες, τα επιχειρήματα, τα συναισθήματα.

Κρύβομαι πίσω από τη σιωπή στην πραγματική ζωή και πίσω από την οθόνη του ΗΥ στη διαδικτυακή, και παρακολουθώ συζητήσεις, δημοσιεύσεις, παραπομπές. Παρατηρώ τις λέξεις, τα νοήματα και τους συλλογισμούς που εκφράζονται και βλέπω τους ανθρώπους να ξεπερνούν κάθε όριο της δικής τους λογικής, να πηγαίνουν σε όλο και σε πιο ακραία μορφή την άποψη τους και σε όλο πιο ακραία εφαρμογή την ιδεολογία τους. 

Το χειρότερο όμως είναι ότι κανείς δεν θα αναγνώριζε ποτέ ότι τα παραπάνω τον αφορούν. Κρυμμένος πίσω από το "δίκιο" του, το "σωστό", την "κριτική στάση" του, όλα τα παραπάνω αφορούν τους άλλους. Ακόμη και εγώ που γράφω, τα διατυπώνω σε τρίτο πρόσωπο, ωσάν να μην έχω κάνει ποτέ το ίδιο λάθος;

Δεν ξέρω ποια λέξη αποδίδει αυτό που βλέπω. Σκέφτομαι μία, αλλά δεν θέλω να την αποδεχθώ, μπας και την ξορκίσω, με την ελπίδα να κάνω λάθος. Φοβάμαι όμως ότι τραβάω τη μετριοπάθεια στα άκρα...

Μπες ανάποδα στο μονόδρομο του μυαλού σου

"Δεν έχουν όλοι όσοι νομίζουν πως κάτι βλέπουν, τα μάτια ανοιχτά.

Ούτε όλοι όσοι κοιτάζουν γύρω καταλαβαίνουν τι συμβαίνει ολόγυρα και με αυτούς τους ίδιους.

Κάποιοι αρχίζουν τότε μόνο να βλέπουν, όταν δεν υπάρχει πια τίποτα να δουν.

Μόνο αφού έχουν γκρεμίσει ό,τι είχαν και δεν είχαν, αρχίζουν να ενεργούν με περίσκεψη. 

Το να αντιληφθεί κανείας πολύ αργά τι κρύβεται πίσω από τα πράγματα δεν ωφελεί, πολύ περισσότερο καταθλίβει. 

Gracian

Αυτή την επισήμανση ενός ιδιαίτερα συχνού λάθους που μπορεί να κάνει κανείς χρησιμοποιώντας το μυαλό του δεν την οφείλουμε στη σύγχρονη έρευνα του εγκεφάλου. Χρονολογείται ήδη από το 17ο αιώντα και περιλαμβάνεται στο Oraculo manual, ένα κείμενο που συνέταξε ο Ισπανός ισουίτης ιερέας Baltasar Gracian (1601-1658), αποτελώντας ένα είδος καθρέπτη χειρός, για να αναγνωρίσει κανείς τον εαυτό του. Εκτός από τη στενότητα της αντίληψης και την τύφλωση, ο Gracian περιγράφει εδώ και μια σειρά άλλων λαθών που αποτελούν, μηδενός εξαιρουμένου, ανασταλτικούς παράγοντες, καθώς δεν αφήνουν να αξιοποιηθούν πλήρως οι πολλαπλές δυνατότητες χρήσεις ενός ανθρώπινου μυαλού : αυταρέσκεια, αλαζονεία, αδράνεια και επιπολαιότητα, μονομέρεια και στενοκεφαλιά, αδιαφορία για τους άλλους και κατ' επανάληψη απερισκεψία. 

Κοιτάζοντας σήμερα γύρω μας, βλέπουμε πως οι επισημάνσεις αυτές προφανώς ελάχιστα καρποφόρησαν, όπως ακριβώς και όλοι οι άλλοι συμβουλευτικοί οδηγοί που μας παρουσιάζουν, με εικόνες λιγότερο ή περισσότερο πνευματώδεις, γεμάτες υπονοούμενα, ίσως μάλιστα και με κυνισμό, τη στενότητα της ανθρώπινης αντίληψης και σκέψης. Και εμείς τις κοιτάζουμε, διασκεδάζουμε με τον κοντόφθαλμο κι απροβλημάτιστο τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το μυαλό τους και γελάμε, πολύ ικανοποιημένοι, με τη στενομυαλιά και τη βλακεία των άλλων. Όταν όμως έρχεται η στιγμή να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας και το μέγεθος της δικής μας στενομυαλιάς σε αυτές τις εικόνες, τότε τελειώνουν μονομιάς τα αστεία. Και όσο πιο λείος είναι ένας τέτοιος καθρέπτης αυτεπίγνωσης, όσο πιο καθαρά κι αδιαμφισβήτητα μας δείχνει τα λάθη που κάνουμε στη χρήση του μυαλού μας, τόσιο πιο γρήγορα χάνουμε τη διάθεση να κοιταζόμαστε σε αυτόν. 

[...]

Κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει λάθη. Πρέπει μάλιστα  να κάνει πότε πότε λάθη. Μόνο κάνοντας κάτι λάθος μπορεί κανείς να καταλάβει πως θα γινόταν σωστά. Αν υπήρχε κάποιος που δεν έκανε λάθη στη χρήση του μυαλού του, δεν θα ήταν πια σε θέση να αλλάξει. Θα έμοιαζε με ένα αυτόματο μηχάνημα, τέλεια προγραμματισμένο για τη διεκπεραίωση ορισμένων εργασιών, εντελώς ανίκανο όμως να εξελιχθεί. Αλλά και όποιος κατορθώνει να καταπνίγει εν τη γενέσει του τον κλονισμό που του προκαλούν τα λάθη του, καθώς και κάθε αμφιβολία για την ορθότητα του τρόπου με τον οποίο σκεφτόταν και ενεργούσε μέχρι τώρα, στερεί από τον εαυτό του τη δυνατότητα να μάθει μέσα από τα σφάλματα του. Ούτε αυτός είναι πια σε θέση να διορθώσει αυτά τα λάθη, να αλλάξει και να εξελιχθεί. Κι αυτός θυμίζει όλο και περισσότερο ένα αυτόματο μηχάνημα, που ούτε ζωή κρύβει μέσα του, ούτε αισθήματα. Έχει χάσει έτσι ακριβώς ό,τι χαρακτηρίζει ένα ανθρώπινο μυαλό : την ικανότητα να εγκαταλείπει περπατημένους δρόμους και να απαλείφει προγράμματα που κάποια στιγμή δημιουργήθηκαν μέσα του."

Το παραπάνω κείμενο είναι αποσπάσματα από το βιβλίο του Gerald Huther "Οδηγίες χρήσης ενός ανθρώπινου μυαλού" (οι τονισμοί δικοί μου). 

(Αφιερώνεται εξαιρετικά σε όσους πιστεύουν ότι έχουν δίκιο.)

ΓΕΙΤΣΕΣ (5)

Χτύπησε νευρικά στους κροτάφους της τα δάχτυλα του χεριού που στερέωνε το κεφάλι της. Έπρεπε να τελειώσει το παραμύθι που είχε αφήσει στη μέση. Αλλά τι τέλος να του δώσει;

- "Χα, έχεις στην εξουσία σου έναν ολόκληρο κόσμο και μπορείς να κάνεις να συμβεί ό,τι σου αρέσει και δεν είσαι σε θέση να αποφασίσεις! ΧΑ και ΧΑ ξανά!"

Αυτό το μικρό διαολάκι που έσερνε μαζί της χρόνια και συνέχεια διαφωνούσε μαζί της, συνήθως την εκνεύριζε μόνο, σήμερα όμως τη θύμωνε. Το πρόβλημα της δεν ήταν ότι δεν ξέρει ποιο τέλος θα ΗΘΕΛΕ να δώσει στο παραμύθι, αλλά ποιο τέλος θα ήθελαν αυτοί που το διάβαζαν. 

- "Ξεκαβάλα καλή μου", της πέταξε ξανά στα μούτρα, σαν να ήθελε να τη θυμώσει περισσότερο. 

Δεν τη θύμωσε όμως, απλώς τη στεναχώρησε λιγάκι που δεν εννοούσε να καταλάβει ότι έψαχνε να βρει αυτό που οι περισσότεροι θα ήθελαν. 

- "Ξέρεις όμως, κατά βάθος δεν γράφεις για τους άλλους, για την πάρτη σου γράφεις, οπότε γιατί παριστάνεις τώρα ότι θέλεις να μοιραστείς την εξουσία του τέλους;"

Σταμάτησε να χτυπάει νευρικά τα δάχτυλα της και σκέφτηκε. Ναι, μάλλον είχε δίκιο, πρώτα και κύρια για εκείνη έγραφε. Αυτό όμως σήμαινε ότι δεν μπορούσε να δώσει ένα τέλος σαν αυτό που θα ήθελαν οι περισσότεροι;

- "Κοίτα να δεις κοριτσάκι", της είπε με εσκεμμένα επιτηδευμένο ύφος, χτυπώντας κέντρο στην αντιπάθεια της για τα υποκοριστικά, "πας ανάποδα. Δεν μπορείς να μαντέψεις τι θέλει ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, για να τους το προσφέρεις. Πρέπει πρώτα να ανακαλύψεις τι θέλεις εσύ και να το προτείνεις. Αν τους αρέσει, θα το διαλέξουν, αν όχι, θα το απορρίψουν και πάμε παρακάτω. Είναι σαν να είσαι στην ταβέρνα. Δεν θα κάτσεις να μαντέψεις αν οι περισσότεροι θέλουν μπριζόλα για να τους πεις "Α η μπριζόλα είναι πολύ καλή, δοκιμάστε την". Αν πιστεύεις ότι η μπριζόλα είναι καλή θα πεις "Νομίζω ότι η μπριζόλα είναι καλή, εγώ αυτή θα πάρω και λέω μήπως θέλετε να τη δοκιμάσετε και εσείς". 

Ως συνήθως είχε βρει την πιο άκυρη παρομοίωση για να της δείξει παραστατικά τι εννοούσε. Ως συνήθως όμως είχε περάσει ξεκάθαρα το μήνυμα του. Και μάλλον συμφωνούσε μαζί του. 

(σύνδεση με τα προηγούμενα εδώ, εδώ , εδώ και εδώ 

διότι ο πανδαμάτωρ χρόνος μπορεί να δαμάσει και να σβήσει τα πάντα, αλλά όχι τους συνδέσμους)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

Η Νεράιδα

Σε έναν κόσμο που τον στηρίζει ο Καπιταλισμός, ακόμη και όταν πάσχει από αλλεργίες, είναι μάλλον απίθανο να κυκλοφορούν νεράιδες. Οι νεράιδες δεν ευδοκιμούν σε περιοχές που ο ορθολογισμός, ο υπολογισμός και ο παροξυσμός αποτελούν τους κυριότερους -ισμούς της κοινωνίας. Πολύ περισσότερο σε κόσμους που ο στυλοβάτης τους είναι ο Καπιταλ-ισμός και έχει δορυφόρους του τον Ορθολογ-ισμό, τον Υπολογ-ισμό και τον Κυν-ισμό. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, οι νεράιδες δεν είχαν εμφανιστεί στην επικράτεια του Καπιταλισμού, τουλάχιστον από την εποχή που ένας άλλος -ισμός, το μαύρο πρόβατο των υπολοίπων, ο Ανθρωπ-ισμός εμφανίστηκε, αλλά κανείς δεν ξέρει εάν υπάρχει ακόμη. Άλλωστε, οι νεράιδες είναι ιδιόρρυθμες και πολύ παρεξηγησιάρες. Δεν τους αρέσει να πηγαίνουν εκεί που δεν έχουν αποδοχή και για το λόγο αυτό ποτέ καμία νεράιδα δεν εμφανίζεται απρόσκλητη σε πάρτυ.

Ενώ λοιπόν ο κόσμος συνέχιζε να τραντάζεται επικίνδυνα από τα φτερνίσματα του Καπιταλισμού και οι Βλακότρυποι συνέχιζαν να ρουφούν το φάρμακο τους, τα υπόλοιπα παραθαλάσσια χωριά και πολιτείες των θερμών θαλασσών συνωστίζονταν για το μερίδιο τους στη φαρμακοθεραπεία του Καπιταλισμού, η Χερ-Μανία συνέχιζε να συνταγογραφεί ανεξέλεγκτα πανάκριβα φάρμακα, σπρώχνοντας την Ένωση Νευρωτικών Εθνών στη χρεωκοπία και η Γαλλαρκοζία έψαχνε ένα σκαμπώ για τον ηγέτη της. Μέσα σε αυτό το σουρεαλιστικό σκηνικό απόκοσμου θεάτρου του παραλόγου, κάποιοι φανατικοί του ξεπεσμένου και άγνωστο εάν επιβιώνει Ανθρωπ-ισμού, άρχισαν να μουρμουρούν κάτι περίεργα μάντρα και στιχάκια ξεχασμένων ποιητών. Στην αρχή κανείς δεν τους έδωσε μεγάλη σημασία, αλλά εκείνοι επέμεναν να δυναμώνουν τη φωνή τους, ειδικά όταν έλεγαν "Πρώτα ο άνθρωπος". Σιγά σιγά όμως, κυρίως λόγω της συγκυρίας, όλο και περισσότεροι άρχιζαν να μουρμουρούν μαζί τους, μέχρι που δεν υπήρχε άλλη λύση, αλλά να τους ακούσουν και οι υπόλοιποι. Τότε, λοιπόν, έγινε κατανοητό ότι όλα αυτά τα ακατανόητα, που μερικοί ήλεγχαν και ως ανόητα, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από επίκληση στην γνωστότερη και πιο ισχυρή νεράιδα από όλες, την Αλληλεγγύη. 

Όπως όμως είπαμε, οι νεράιδες είναι ιδιόρρυθμες, και η Αλληλεγγύη περισσότερο από όλες. Πριν λοιπόν αποφασίσει να ανταποκριθεί στην πρόσκληση, έστειλε τη βοηθό της, τη Συνειδητοποίηση, να κόψει κίνηση και να βεβαιωθεί ότι θα ήταν απολύτως ευπρόσδεκτη, εάν αποφάσιζε φυσικά να εμφανιστεί. Εξυπακούεται ότι η Συνειδητοποίηση δεν ήταν λιγότερο ιδιόρρυμη, και έτσι αποφάσισε να κυκλοφορήσει αόρατη στην αρχή, τουλάχιστον μέχρι να σιγουρευτεί για ορισμένα πράγματα.

Στον κόσμο, εν τω μεταξύ, οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να ξεμένουν από δάχτυλα που έδειχναν τους ενόχους για την κατάσταση του Καπιταλισμού. Άλλωστε μέχρι τώρα είχαν κατηγορήσει τους πάντες και τα πάντα και φυσικά αυτό χρειαζόταν πολλά περισσότερα δάχτυλα από όσα διαθέτει ένας άνθρωπος, τουλάχιστον με τη μορφή που τον έχουμε συνηθίσει. Κάπως έτσι, είχαν καταλήξει όλοι συν-υπεύθυνοι, αλλά με την ευθύνη ακέραια στον καθένα τους, γεγονός που, εκτός του ότι δεν έδειχνε να έχει καμία θετική επίπτωση στην κατάσταση του Καπιταλισμού, είχε αρχίσει να μπερδεύει τους οικονομολόγους που προσπαθούσαν να βγάλουν αναλογία ευθυνών για να υπολογίσουν τη δοσολογία του φαρμάκου. 

Ίσως μέσα στην επίδραση των δραστικών ουσιών των φαρμάκων, ίσως και εξαιτίας της, οι άνθρωποι άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι τελικά όλοι στην ίδια μοίρα είναι, ακόμη κι αν άλλοι έπαιρναν το πρωτότυπο φάρμακο και άλλοι το γενόσημο. Όλοι υπέφεραν από την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Καπιταλισμός και έπρεπε να ανεχθούν και τους νάνους του, που είχαν βγει από τις τρύπες τους και ζήταγαν τα ρέστα (για την ακρίβεια όλα τα ζήταγαν και άφηναν τα ρέστα). Δεν είχε πια μεγάλη σημασία σε ποιο χωριό ή βασίλειο έμενε κάποιος, ούτε η ένταση του προβλήματος, ούτε το όνομα του φαρμάκου. Η κοινή συνισταμένη όλων των ανθρώπων ήταν ότι υπέφεραν. Και, ξέρετε, οι κοινές συνισταμένες είναι ύπουλες, στην αρχή είναι αόρατες, αλλά έτσι και τις υποψιαστεί κάποιος, γίνονται πιο υπαρκτές, διαγνώσιμες και συμπαγείς και από το ατσάλι. Χώρια που προκαλούν περίεργες συμπεριφορές, εντελώς ασύμβατες με τις αστρολογικές επιρροές που προκαλεί ο δορυφόρος Υπολογ-ισμός. Ο άνθρωπος αρχίζει να απλώνει το χέρι του στον διπλανό του, όταν διαπιστώνει ή συνειδητοποιεί ότι δεν τους χωρίζει τίποτα, αλλά τους ενώνει η ομοιότητα της κατάστασης τους. Και εκεί κάπου, ο δορυφόρος Κυν-ισμός παύει να έχει οποιαδήποτε επιρροή στους αστρολογικούς χάρτες των ανθρώπων.

Αυτά έβλεπε λοιπόν η Συνειδοτοποίηση, μη μπορώντας από ένα σημείο και μετά να κρύψει μια αυτάρεσκη χαρά. Έτρεξε λοιπόν στη μακρινή νεραιδοχώρα, στο Πίσω-Μέρος-του-Μυαλού, να ενημερώσει σχετικά την Αλληλεγγύη. Η Αλληλεγγύη την άκουγε με προσοχή και με συγκρατημένη αισιοδοξία, που θα έλεγε και το δελτίο ειδήσεων των 8, για να μην αναγκαστεί να αναφέρει λέξεις με αρνητική παρήχηση, όπως δυσπιστία. Δεν ήταν και πολύ σίγουρη ότι οι άνθρωποι την καλούσαν στον κόσμο τους και πολύ περισσότερο ότι την αποδέχονταν σε αυτόν. Και τότε η Συνειδητοποίηση παρουσίασε το τελευταίο και πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη της, εύρημα όλων. Έβγαλε από το μικρό πλεκτό τσαντάκι της ένα κουτάκι από σκούρο ξύλο που έδεχνε να αστράφτει. Η Αλληλεγγύη κατάλαβε αμέσως ποιο κουτάκι ήταν. Είχε καιρό να εμφανιστεί νεράιδα κρατώντας το. Ήταν το κουτάκι που χρησιμοποιούσαν για να αποθηκεύουν σκέψεις των ανθρώπων. Η Συνειδητοποίηση το έσπρωξε προς το μέρος της και η Αλληλεγγύη, κατατροπώνοντας την παρουσιάστρια του δελτίου των 8 που της φώναζε "Μην το ανοίξεις, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές", το έπιασε στα χέρια της και το άνοιξε. Τότε πετάχτηκαν από μέσα οι σκέψεις των ανθρώπων, δημιουργώντας ένα πανδαιμόνιο. Πάνω όμως από τη βουή, ακούγονταν καθαρά "Πρέπει να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον, είμαστε όλοι στην ίδια θέση". Η Αλληλεγγύη δεν είχε πια καμία αμφιβολία, έπρεπε να βγει στον κόσμο.

Πάτησε το πλήκτρο της τελείας και σταμάτησε να σκεφτεί. Έπρεπε να γράψει κι άλλα;

- "Νομίζω..", πετάχτηκε πάλι το her own personal διαολάκι της, αλλά δεν το άφησε να συνεχίσει. Ήξερε,  όπως στην ταβέρνα. 

- "Αυτό ακριβώς" επιδοκίμασε εκείνο, δεν μπορούσε άλλωστε να κρατήσει εύκολα το στόμα του κλειστό. "Το έπιασες το νόημα".

Δεν χρειάζεται να γράψει τίποτα περισσότερο. Μπριζόλα it is λοιπόν. Ο καθένας ας διαλέξει ποια, πως θα είναι ψημένη, πως θα σερβιριστεί και τα ρέστα.

- "Και κάτι τελευταίο, κοριτσάκι" προσπάθησε πάλι να την τσιγκλίσει. "Η ζωή είναι πολύ μεγάλη και πολύ οδυνηρή για να την πάρεις σοβαρά. Επίσης, θα είναι πολύ ανιαρή. Εξ άλλου η σοβαροφάνεια  είναι για σένα τόσο ευπρόσδεκτη όσο και ένας στενός κορσές. Δεν αφήνεις λοιπόν τις σοβαρές αναλύσεις, τις εμπεριστατωμένες απόψεις και τις εμβριθείς έρευνες και να δεις τα πράγματα έτσι όπως ακριβώς είναι, απλά;".

Είχε δίκιο ξανά. Η ζωή ήταν πολύ μεγάλη για να τη ζήσει χωρίς χιούμορ και παραμύθια.

Ερωτήσεις σε αφελείς απαντήσεις

1. Εάν η χρεωκοπία ελάμβανε χώρα προ μερικών μηνών, η Ελλάδα δεν θα είχε πρόσβαση στις αγορές για διανειοδότηση. 

Ήδη από το πρώτο μνημόνιο προβλέπονταν ότι η Ελλάδα δεν θα είχε πρόσβαση στις αγορές μέχρι το 2012. Και στο δεύτερο μνήμονιο, αναφέρεται ότι η Ελλάδα δεν θα έχει πρόσβαση στις αγορές μέχρι το 2014 (η διετία μάλλον είναι ταρίφα). Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο λοιπόν, η χώρα θα ήταν αποκλεισμένη από τις αγορές για περισσότερο ή λιγότερο χρόνο. Πως ακριβώς λοιπόν βοήθησαν τα μνημόνια στην προσβασιμότητα της χώρας στις διεθνείς χρηματαγορές;

2. Εάν η χρεωκοπία, που θα σήμαινε απομόνωση από τις χρηματαγορές, λάμβανε χώρα προ μερικών μηνών, το κράτος δεν θα μπορούσε να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. 

Σύμφωνα με το γράφημα που δημοσιεύθηκε εδώ, μόνο το 19% των χρημάτων του δευτέρου πακέτου βοηθείας κατευθύνεται στην ελληνική οικονομία. Με δεδομένο ότι το σύνολο είναι περί τα 130 δις, σημαίνει ότι το 19% είναι μόλις 24,7 δις. Αυτά δεν επαρκούν να καλυφθούν ούτε μισθοί, ούτε συντάξεις (σύμφωνα με το ισοζύγιο της Γενικής Κυβερνήσεως, εδώ). Πως ακριβώς λοιπόν οι έξωθεν βοήθεια εξυπηρετεί στην αποπληρωμή των μισθών και συντάξεων;

3.  Η Ελλάδα πρέπει να τιμήσει τα χρέη που δημιούργησε και να μην κοιτά πως θα σπρώξει το λογαριασμό. 

Παραβλέποντας τις ηθικολογικές προεκτάσεις αυτής της απαντήσεως, σημειώνεται ότι η αναδιάρθρωση χρέους δεν συνιστά απαραίτητα μη αποπληρωμή, αλλά αντίθετα αλλαγή του τρόπου ή του χρόνου αποπληρωμής. Η ταύτιση της αναδιάρθωσης γενικά με τη μη αποπληρωμή, που κατά κόρον είχε πραγματοποιηθεί όλους του προηγούμενους μήνες και διαψεύσθηκε από αυτούς τους ίδιους που την απέρριπταν, μέχρι που την εφάρμοσαν, ήταν εντελώς παραπλανητική και κατά τη γνώμη μου υποβολιμιαία. Και να σημειωθεί ότι η χθεσινή αναδιάρθρωση είναι πιο δραστική, σε σχέση με την αλαλγή του χρόνου αποπληρωμής (που θα αρκούσε εάν εφαρμόζονταν στην αρχή της κρίσεως), στο μέτρο που προβλέπει μερική διαγραφή χρέους. Πως δικαιολογείται, κατά τον ίδιο ηθικολογικό κανόνα της απαντήσεως, η παρούσα αναδιάρθρωση;

4. Η αναδιάρθωση στα πλαίσια του PSI είναι εθελοντική, ενώ η όποια άλλη αναδιάρθωση θα ήταν υποχρεωτική και μονομερώς επιβαλλόμενη. 

Το PSI προέβλεπε την εθελοντική συμμετοχή, αλλά και τον όρο ότι σε περίπτωση που η εθελοντική συμμετοχή ξεπεράσει ένα ποσοστό, τότε θα μπορούν να ενεργοποιηθούν οι ρήτρες συλλογικής δράσης (τα γνωστά πλέον CACs), οι οποίες προβλέπουν την υποχρεωτική συμμετοχή και όσων δεν κατετάγησαν εθελοντικά. Πως ακριβώς λοιπόν η παρούσα αναδιάρθρωση μπορεί να χαρακτηριστεί ως εθελοντική, ιδίως ως προς αυτούς που θα αναγκαστούν με βάση αυτές τις ρήτρες να συμμετάσχουν;

5. Η αριστερά θα έπρεπε να υποστηρίξει το PSI, στο μέτρο που η αναδιάρθωση του χρέους ήταν πρόταση της εδώ και πολλούς μήνες. 

Θα έπρεπε να είναι αντιληπτό ότι σε οποιαδήποτε διαδικασία διαπραγμάτευσης, εκτός από τα διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που διαθέτει κάθε πλευρά, εξίσου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο χρόνος που λαμβάνουν χώρα γεγονότα ή υποβάλλονται προτάσεις. Εάν η αντίστοιχη διαδικασία με όλα τα επιμέρους μειονεκτήματα της (η οποία, στα σημεία της, εμφανίζει πολλά προβλήματα), τα οποία θα μπορούσαν μερικές φορές να μην υπάρχουν, είχε εφαρμοστεί  νωρίτερα, τότε είναι σφόδρα πιθανό ότι η ελληνική οικονομία και κοινωνία δεν θα χρειαζόταν να υποστεί το οικονομικό σοκ του πρώτου μνημονίου, ή στη χειρότερη των περιπτώσεων, οι συνέπειες του να επέρχονταν σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Μήπως είναι λοιπόν αφελές έως βλακώδες να θεωρηθεί ότι η αναδιάρθρωση του σήμερα είναι ή μοιάζει έστω με μια αναδιάρθωση που θα γινόταν πριν από κάποιους - περισσότερους ή λιγότερους - μήνες;

Επί του πιεστηρίου : Όπως είδα στου Ζαφωδ, ο ΥπΟικ δήλωσε ότι ουδεμία επίπτωση θα έχει η ενεργοποίηση των CDS επί της ελληνικής οικονομίας, διότι τα ασφάλιστρα κινδύνου πληρώνονται από τις τράπεζες, σε ευθεία αντίθεση με την τρομοκρατία των CDS που είχε εγκατασταθεί πριν από μερικούς μήνες. Γιατί αυτή η αλλαγή στάσης;

Προσθήκες :

6. Η αναδιάρθρωση που έγινε μέσω του PSI συνιστά ελεγχόμενη χρεωκοπία, σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη που θα ήταν ανεξέλεγκτη ή/και άτακτη. 

Θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεκαθαρίσουμε τι είναι ελεγχόμενη χρεωκοπία, κυρίως διότι η μετοχή "ελεγχόμενη" δεν προσδιορίζει ούτε τι ελέγχεται, ούτε το από το ποιον ελέγχεται. Μια απάντηση που πήρα για τον προσδιορισμό της έννοιας της ελεγχόμενης, ήταν ότι αυτή έγινε εντός ευρωζώνης. Οπότε, προκύπτει σχεδόν αυθόρμητα η ερώτηση : Γιατί μια αναδιάρθωση προ μηνών (περισσότερων ή λιγότερων) δεν μπορούσε να έχει γίνει εντός ευρωζώνης; Μια απάντηση θα ήταν "επειδή δεν θα συμφωνούσαν οι εταίροι μας", οπότε ξεπετάγεται η επόμενη ερώτηση : Μήπως λοιπόν αντί για ελεγχόμενη θα έπρεπε να λέμε εγκεκριμένη αναδιάρθρωση; Μήπως τελικά το κύριο μέγεθος της παρούσας αναδιάρθωσης είναι το γεγονός ότι την επέτρεψαν οι εταίροι μας, ενώ μια αντίστοιχη ακόμη και ηπιότερη δεν θα την επέτρεπαν πριν από Χ μήνες;

7. Με την παρούσα αναδιάρθρωση παρέχεται ρευστότητα στο κράτος και στις τράπεζες, το οποίο δεν θα γινόταν εάν η αναδιάρθρωση προ Χ μηνών, δεν θα είχαμε αντίστοιχη αντιμετώπιση. 

Αυτό το επιχείρημα είναι κατά τη γνώμη μου η καλύτερη απόδειξη ότι τελικά η έννοια της ελεγχόμενης είναι ουσιαστικά αυτή της εγκεκριμένης αναδιάρθρωσης. Στην παρούσα φάση, οι εταίροι μας νιώθουν ότι μπορούν να την επιτρέψουν χωρίς οδυνηρότατες για αυτούς συνέπειες και προς αποφυγή και των κραδασμών που αναπόφευκτα θα δημιουργήσει, μας παρασχέθηκε (ή φαίνεται ότι θα μας παρασχεθεί) και το δεύτερο πακέτο βοήθειας. Επί της ουσίας δε του ισχυρισμού περί ρευστότητας, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το ισοζύγιο της Γενικής Κυβερνήσεως (εδώ) το 2011 πληρώσαμε 15,873 δις σε τόκους, ενώ το 2012 θα πληρώσουμε 12,787 δις, το 2013 13,706 δις και το 2014 14,482 δις. Συνεπώς, οι διαφορές στα ποσά των τόκων που θα πληρώνουμε δεν είναι της τάξης που θα μας παρέχουν ρευστότητα. Σε σχέση δε με τη ρευστότητα των τραπεζών, κατ' αρχήν θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι οι τράπεζες θα ανακεφαλοποιηθούν με μέρος από τα χρήματα που θα πάρουμε από το δεύτερο πακέτο και θα οφείλουμε ως κράτος να επιστρέψουμε. Άρα εμείς οι φορολογούμενοι είμαστε αυτοί που θα στηρίξουμε τις τράπεζες και όχι το πακέτο βοήθειας ή οι εταίροι μας. Τι αντάλλαγμα λαμβάνουμε για τα χρηματοδοτήσουμε τις τράπεζες; Οι τράπεζες θα οφείλουν να επιστρέψουν τα λεφτά που θα πάρουν; Αν όχι θα παράσχουν κάτι άλλο ως αντάλλαγμα για τα χρήματα αυτά; Κι αν οι απαντήσεις στις προηγούμενες ερωτήσεις είναι όλες αρνητικές, κι αν επιπλέον υποθέσουμε ότι θέλουμε να διατηρήσουμε τραπεζική ευστάθεια, πληρώνοντας το λογαριασμό για τις όποιες τυχόν αμαρτίες / αστοχίες των τραπεζών θα πρέπει να εξετάσουμε και το εξής : πόσα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου κατέχουν ΣΗΜΕΡΑ οι τράπεζες μας; Διότι οι τράπεζες υποτίθεται ότι θα υποστούν απώλειες από το κούρεμα και αυτές θα αναπληρωθούν. Άρα με ποιο ποσό χρημάτων ακριβώς ζημιώνονται οι τράπεζες από το κούρεμα; Το ποσό χρημάτων που θα πάρουν από το πακέτο βοήθειας είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο από το ποσό που τις ζημιώνει το κούρεμα. Διότι μην ξεχνάμε ότι μέχρι πρότινος οι τράπεζες μας έσπρωχναν τα ελληνικά ομόλογα στην ΕΚΤ ως ενέχυρο (δλδ ασφάλεια) για να πάρουν χρήμα και έπαιρναν. Άρα μπορούν σε σχέση με τα σπρωγμένα ομόλογα το μόνο που έχουν υποστεί είναι ότι τα ποσά που έχουν δανειστεί (και ούτως ή άλλως οφείλουν να επιστρέψουν) είναι χωρίς κάλυψη ασφάλειας για την ΕΚΤ. Και αλήθεια, η ΕΚΤ συμπεριλαμβάνει στα ομόλογα που κατέχει αυτά που της ανήκουν ή και αυτά που έχει πάρει ως ασφάλεια; Διότι μην ξεχνάμε ότι τα ομόλογα που έχει η ΕΚΤ δεν κουρεύονται.

Η Ημέρα της Γυναίκας

Όλες γιορτάζουν.

Όλες εκτός αυτών που η σημαντικότερη στιγμή της ζωής του είναι όταν ανέβουν τα σκαλιά της εκκλησίας / δημαρχείου.

Όλες εκτός αυτών που περιμένουν από έναν άντρα να εκπληρώσει τις επιθυμίες τους. 

Όλες εκτός αυτών που βλέπουν τον άντρα ως το μεγάλο χορηγό.

Όλες εκτός αυτών που στη ζωή τους δεν είναι σε θέση ούτε να αναγοκλείσουν τα μάτια τους μόνες τους. 

Όλες εκτός αυτών που το πιο βαρύ ανάγνωσμα τους είναι το Cosmopolitan.

Όλες εκτός αυτών που το παίζουν κυρίες.

Όλες εκτός αυτών που νομίζουν ότι είσαι γυναίκα όταν διαθέτεις γυναικεία γεννητικά όργανα.

Ελάτε ρε παιδιά να οργανωθούμε να κάνουμε μια παγκόσμια ημέρα της προκοπής...

(πω πω ερημιά θα έχει το βράδυ στους δρόμους...)

Αγαπητή μου, όπως δεν γίνεσαι πούστης με ξένο κώλο, έτσι δεν γίνεσαι γυναίκα με ξένα @@.

Update
Είχα σκοπό σήμερα να γράψω ανάρτηση με τίτλο η Ημέρα του Άντρα (χα, νομίζατε ότι θα γλιτώνατε από το στόμα μου!), αλλά προϊόντος του χρόνου (και των γραφομένων) διαπίστωσα ότι όλο κατέληγαν στο ένα και μοναδικό "επιχείρημα" : Μ*νίου παρόντος πάσα σκέψις παυσάτω. Συνεπώς, θα περιοριστώ σε ένα ταπεινό update... Επειδή όμως δεν θέλω να σας στερήσω τη χαρά και τη δυνατότητα να με κράξετε back, θα προσθέσω και ένα κλισέ να αρπαχτείτε : Και μπάλας αρξαμένης.

Λέμε και κανένα αστειάκι

Γκουχ γκουχ, ένα δύο, ένα, δύο...

Θα ήθελα να κάνω μια ανακοίνωση. Σήμερα που όλοι ξορκίζουν τη μιζέρια και προσπαθούν κατά δήλωση τους να αντιμετωπίσουν τις πανθομολογούμενα δύσκολες καταστάσεις με χιούμορ, ας ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα. 

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να χλευάζεις όσους θεωρείς ότι κάνουν λάθος ή διαφωνείς μαζί τους.

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να προσβάλλεις, με περισσότερο ή λιγότερο διακριτικό τρόπο, όσους θεωρείς ότι υπολείπονται σε νοημοσύνη, ακόμη κι αν έχεις δίκιο.

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να ειρωνεύεσαι, κι αν επιμένεις, ξεκίνα με τον αυτοσαρκασμό.

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να κοιτάς τους άλλους αφ' υψηλού και να τους γελοιοποιείς για τα ελαττώματα τους, υπαρκτά και ανύπαρκτα.

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να στιγματίζεις τα μειονεκτήματα των άλλων διαπομπεύοντας τους.

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να γκρινιάζεις με ευφάνταστους τρόπους.

Χιούμορ ΔΕΝ είναι να ανάγεις τις εμμονές σου, σωστές ή λανθασμένες, σε κριτήρια.

 

Ευχαριστώ.

 

(Όπως πάντα, χώστε τα άφοβα, αλλά με σεβασμό προς το συκώτι μου, το οποίο είναι το μόνο όργανο που διαθέτω για πρήξιμο)

Δουλειά δεν έχει ο διάολος, -μπιπ- τα παιδιά του

Επειδή διαθέτω άφθονο ελεύθερο χρόνο και καθόλου ενδιαφέροντα πράγματα να κάνω, αποφάσισα να ασχοληθώ με το ισοζύγιο της Γενικής Κυβερνήσεως. (εδώ τι είναι η Γενική Κυβέρνηση - περίπου - και εδώ το ισοζύγιο για το 2011).

Disclaimer 1, διότι έχω ευαίσθητο νευρικό σύστημα : για όσους επιθυμούν εμβριθή και εμπεριστατωμένη ανάλυση των διοικητικών δομών του κράτους, υπάρχουν βιβλία που ασχολούνται με το θέμα. Το παρόν ιστολόγιο δεν προτίθεται να υποκαταστήσει τις πανεπιστημιακές παραδόσεις και για το λόγο αυτό δεν μοιράζει και τα SOS των εξετάσεων. Ευχαριστώ.

Disclaimer 2, διότι οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους : Δεν κατέχω την επιστήμη των οικονομικών, όπως αντίστοιχα δεν κατέχω και την επιστήμη της αστρολογίας. Οι γνώσεις μου ξεκινούν από την αριθμητική της Δ' Δημοτικού και περίπου εκεί τελειώνουν σε ό,τι αφορά τα μαθηματικά, αλλά έχω "ανακαλύψει" το κομπιουτεράκι. Το παρόν ιστολόγιο δεν προτίθεται να εκπονήσει νέα και ρηξικέλευθη οικονομική θεωρία, ούτε να γκρεμίσει τον καπιταλισμό εκ των έσω. Ευχαριστώ εκ νέου.

Πάμε λοιπόν πίσω στο ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης και στο κομπιουτεράκι.

Επικεντρωνόμαστε στο 2011 μόνο (το είπα ήδη, δεν κατέχω την επιστήμη της αστρολογίας για να ασχοληθώ με το 2012, ίσως όταν λειτουργήσει η μαγική μου σφαίρα να είμαι σε θέση).

Στήλη Έσοδα, κατηγορία Κρατικός Προϋπολογισμός, Ποσό 54,673 δις ευρά.

Εκ των οποίων έλαβον από φορολογικά έσοδα 49,702 δις, μη φορολογικά έσοδα 5,470 δις, μεταβιβάσεις από την ΕΕ 3,445 δις, εκχωρήσεις αδειών και δικαιωμάτων του δημοσίου 1,056 δις, μείον επιστροφές φόρων 5 δις, σύνολο (είπαμε) 54,673 δις.

Στήλη Δαπάνες, λογαριασμοί Αμοιβές Προσωπικού και Συντάξεις, 19,586 δις και 31,581 δις, σύνολο 51,167 δις.

Βλέπεις που το πάω; 

Κάτσε να το πάω και παρακάτω

Από τα έσοδα που προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό ΜΟΝΟ (είπαμε, 54,673 δις) αφαιρούμε τις μεταβιβάσεις από την ΕΕ (και αυτό το είπαμε, 3,445 δις) και μας μένουν 51,228 δις. 

Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις είναι 51,167 δις, Τα ρέστα πακοτίνια...

(αν πριν δεν έβλεπες που το πάω, τώρα βλέπεις;)

Μην παίρνουμε όμως τυχαία αριθμούς και κάνουμε προσθαφαιρέσεις, κάτσε να το κάνουμε επιστημονικά. 

Έσοδα, σύνολο (δλδ από όλες τις πηγές) 85,027 δις

Δαπάνες, σύνολο (δλδ προς όλες τις κατευθύνσεις) 105,483 δις ευρά

Ρίχνουμε μια ματιά στους λογαριασμούς δαπάνων ώστε να έχουμε μια άποψη από τι αποτελούνται. Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι, εκτός από τους μισθούς και συντάξεις, στις δαπάνες καταχωρούνται μεταβιβάσεις προς τρίτους 14,534 δις, αποδόσεις στην ΕΕ 2,307 δις, γεωργικές επιδοτήσεις 0,755 δις, λοιπές δαπάνες 12,376 δις, καταπτώσεις εγγυήσεων 0,235 δις, εξοπλιστικά προγάμματα 0,600 δις, δαπάνες επενδύσεων 7,367 δις, τόκοι 15,873 δις και αποθεματικό 0,270 δις. (*)

(*) χρησιμοποιείται το δις ευρά ώστε να είναι ευκρινέστερη η σύγκριση και διότι είμεθα και χουβαρντάδες. Παρακαλώ.

Αν από το σύνολο των Δαπανών (105, 483 δις) αφαιρέσω τόκους (15,873 δις) και εξοπλιστικά (0,6 δις), μειώνω τις δαπάνες μου στο ποσό των 89,01 δις. Αν περικόψω τις λοιπές δανάνες κατά 50%, μειώνω περαιτέρω τις συνολικές δαπάνες κατά 6,188 δις και τις προσγειώνω στα  82,82 δις. Και επειδή είμαι χασάπης, λέω να πετσοκόψω και τις μεταβιβάσεις προς τρίτους κατά ένα ... χμ ... 30% (να τ' αφήσω;)  ήτοι κατά 4,360 δις, και άρα πάω τις Δαπάνες αισίως στα 72,647 δις.

(επιχειρήματα τύπου "αυτά που πετσοκόβεις είναι δαπάνες για την υγεία (χα) και την παιδεία (χαχα) και όλα αυτά για να σώσεις τους μισθούς των τεμπέληδων και τις συντάξεις των μαϊμούδων" δεκτά, αλλά, ελέγχονται διότι από το ισοζύγιο μόνο δεν προκύπτει αν τα κονδύλια που έβαλα στον πάγκο του χασάπη αφορούν τέτοιου είδους δαπάνες)

Πόσα είπαμε ότι είναι όλα τα Έσοδα; Είπαμε, 85,027 δις (και αν αφαιρέσω τις μεταβιβάσεις από την ΕΕ εξ ευρώ 3,445 δις, γίνονται 81,762 δις). Και τις αποδόσεις προς την ΕΕ, τις πληρώνω στο σύνολο διότι είμαι και πολύ κιουρία...

(Αν ακόμη δεν έχεις καταλάβει που το πάω, τότε πήγαινε εδώ)

Κατόπιν όλων των παραπάνω, παρακαλώ όπως :

α. είτε ο μαθηματικός που είχα στην Α' Λυκείο και - δικαιολογημένα - με αποκαλούσε μπουζούκι να επανορθώσει με ολοσέλιδη καταχώρηση στον τύπο

β. είτε να προαχθώ σε Μέγα Μάγιστρο Οικονομικών (με την αντίστοιχη μισθολογική αναβάθμιση και επίδομα ευθύνης, α! και ένα υπηρεσιακό αυτοκινητάκι (Prius ή Lexus, θα τα βρούμε) δεν θα με χάλαγε). 

Παρακαλείστε οι διαφωνούντες να με τρολλάρετε ασύστολα, με επιείκεια όμως, διότι το μόνο διαθέσιμο όργανο για πρήξιμο είναι το συκώτι μου και ως γνωστόν είναι ζωτικό όργανο.

(Ευχαριστώ, είμαι πολύ καλά και όπως βλέπετε επέστρεψα. Χειρότερη από πριν)