Επίκαιρον

Διάβασα στον Αθεόφοβο, Το Ημερολόγιο ενός θεοσεβούμενου αμνού, το οποίο παραθέτω στη συνέχεια, λόγω του επίκαιρου χαρακτήρα του, αλλά και του απολαυστικού χιούμορ του.

Γεννήθηκα μέσα σε ένα στάβλο που η θρησκευόμενη μάνα μου ήθελε να τον ονομάζουμε φάτνη. Μόλις γεννήθηκα με βάφτισε Χρήστο και σαν άλλος άγιος Ιωάννης Πρόδρομος είπε στα γύρω πρόβατα «ίδε ο αμνός του Θεού» (Ιω. α’ 37).
Πατέρα δεν γνώρισα γιατί η φιλανθής μάνα μου επέμενε ότι ήταν παρθένος και η σύλληψη μου ήταν αποτέλεσμα ενός μπερμπάντη κρίνου που της άρεσε να τον μυρίζει .
Βέβαια στο κοπάδι μπάσταρδο με ανέβαζαν μπάσταρδο με κατέβαζαν και αν δεν επενέβαινε εκείνος που μας φρόντιζε, που η μάνα τον αποκαλούσε με θαυμασμό ο καλός μας ποιμένας ,θα τους είχα σπάσει στο ξύλο.
Ο καλός μας ποιμήν, που όλοι οι άλλοι εκτός από την μάνα μου τον φώναζαν τσοπάνη, μας πήγαινε κάθε μέρα να βοσκήσουμε φρέσκο χορταράκι.
Ο δικός μας ο ποιμένας πάντως ήταν ένας ευχάριστος μουσικόφιλος τύπος με μία κάπα που μου θύμιζε την μάνα μου πριν να την κουρέψουν και είχε και ένα τρανζιστοράκι με το οποίο άκουγε τραγούδια που του προκαλούσαν κάθε τόσο επιφωνήματα ενθουσιασμού ιδίως όταν άκουγε κάτι τραγουδίστριες που του άρεσαν.
Άμα άκουγε πχ μια τραγουδίστρια με το όνομα Άντζελα φώναζε:Αιι,μανάρ΄μ συ΄σαι καλύτερη από προβατίνα!
Πιο πολύ όμως ενθουσιασμό του προκαλούσε μια άλλη που την έλεγαν Πέγκυ, που όμως φαίνεται ότι δεν του άρεσαν τα μάτια της γιατί φώναζε: Αιι,αιι, αιι, μωρή, να σ΄είχα δω να σ΄ πετάξω τα μάτια όξω!Δεν κατάλαβα όμως ποτέ μου γιατί πολλές φορές μετά από αυτές τις μουσικόφιλες εξάρσεις έπαιρνε την μάνα μου πίσω από κάτι θάμνους και τότε την άκουγα να βελάζει γοερά .
Πάντως εμείς περνάγαμε καλύτερα από τους ανθρώπους γιατί η μάνα μου, μου είχε δείξει ένα τριχωτό με μια μαύρη κελεμπία και μου είπε ότι αυτός είναι ποιμένας των ανθρώπων.
Αυτός μας ξύπναγε κάθε τόσο βαρώντας μια τεράστια καμπάνα και μάζευε το κοπάδι του, το ποίμνιο του όπως έλεγε η μάνα μου, σε ένα σκοτεινό χώρο αντί να τους πάει σε ένα ωραίο λιβάδι να βοσκήσουν.
Δεν φτάνει δε που δεν τους έβγαζε στον καθαρό αέρα αλλά τους θυμιάτιζε κουνώντας ένα τσαντάκι που έβγαζε καπνό με κάτι που σου έκοβε την ανάσα.
Αυτός αντί να τους παίζει ωραία τραγούδια από τρανζιστοράκι έβαζε κάτι μεγάφωνα όλο παράσιτα που έπαιζαν κάτι μακρόσυρτα ένρινα τραγούδια που κατέληγαν μονίμως σε ένα Κύριε ,που το καταλάβαινα, και σε ένα ελέ = ,που ποτέ μου δεν κατάλαβα τι είναι το ελέ και με τι είναι ίσον.
Τα μεγάφωνα ακούγονταν μέχρι εκεί που βόσκαμε και με εμπόδιζαν να ακούω τα πουλάκια που μου άρεσε να τα ακούω να κελαηδούν, αλλά οι ψαλμωδίες δεν άρεσαν και στον φίλο μου τον Γέστα ο οποίος μουρμούριζε συνέχεια λέγοντας μέσα από τα δόντια του, για να μην τον ακούσει η μάνα μου, κάτι για Παναγίες και καντήλια.
Από αυτά που άκουγα από τα μεγάφωνα δεν καταλάβαινα και πολλά εκείνα όμως που είχαν σχέση με μας όπως ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη»,η «Θύεται ο Αμνός και Υιός του Θεού», μου προκαλούσαν ένα άσχημο συναίσθημα και ακόμα ένα πιο άσχημο προαίσθημα.
Με έναν άλλο φίλο μου, τον Δυσμά, βοσκούσαμε στα κρυφά από την μάνα μου, γιατί δεν ήθελε να κάνουμε παρέα μαζί λόγω του ότι ήταν άθεος.
Αυτός μου έλεγε πως αν ο θεός είχε φτιάξει τον κόσμο, το πρόβατο θα μάθαινε αριθμητική μετρώντας τα δόντια ενός λύκου που γελάει!*
Με τους ανθρώπους είχα πολύ καλές σχέσεις μέχρι που η μάνα μου, μου είπε την ιστορία του Αβραάμ και εκείνης της συφοριασμένης της Σάρας.
Δεν φτάνει που ο Αβραάμ την είχε κερατώσει με την δούλα της και είχε αποκτήσει και μούλικο μαζί της, ο μεγαλοδύναμος θεός αντί να την στείλει στον Παράδεισο των κερατωμένων γυναικών ή έστω στο γηροκομείο, φρόντισε να γκαστρωθεί ,χωρίς εξωσωματική και την έστειλε στο μαιευτήριο για να γεννήσει τον Ισαάκ.
Αυτή λοιπόν η Σάρα δεν είχε τον θεό της. Άφησε τον Αβραάμ να πάρει το μονάκριβο και στην γεροντική ηλικία αποκτημένο παιδάκι της, για να το θυσιάσει στον θεό του.
Το τραγικό όμως του πράγματος, είναι ότι τελικά για να έχει χάπυ εντ αυτή η ιστορία, την πλήρωσε ένα αθώο κριάρι που ο βάρβαρος το έσφαξε αντί το παιδί!
Έτσι λοιπόν από τότε, μου είπε η μάνα μου, οι άνθρωποι καθιέρωσαν ότι τα πρόβατα πρέπει να σηκώνουν τις αμαρτίες των ανθρώπων και ψάλουν:
Κύριε ο Θεός, ο αμνός του Θεού, ο Υιός του Πατρός, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου, ελέ= ημάς .
Δυστυχώς όμως αυτοί οι βάρβαροι ενώ με κρασάκι και ψωμάκι πιστεύουν ότι τρώνε το αίμα και το σώμα του θεού τους όταν πρόκειται για τις αμαρτίες τους για να τους ελεήσει προτιμούν να τις αίρουν τρώγοντας κοψίδια από μας!
Το πρώτο λοιπόν κτύπημα στην πίστη μου στον θεό ήταν όταν μια μέρα δύο βάρβαροι τύποι με κρητικά μαντήλια στο κεφάλι, εμφανίστηκαν από το πουθενά και βούτηξαν την μάνα μου λέγοντας:αυτό είναι καλό ζυγούρι, θα γίνει λουκούμι στην γάστρα!Μωρ΄ δεν κατέεις σύντεκνε, όλα τα κλεμμένα νόστιμα είναι ,του απάντησε ο άλλος.
Έτσι λοιπόν έχασα την μάνα μου μόλις είχα απογαλακτίσει και απ΄ ότι έλεγαν οι κακές γλώσσες του κοπαδιού οι τύποι έγλυψαν μέχρι και τα κοκαλάκια της.
Οι κακοτυχία μου όμως δεν σταμάτησε εκεί.
Μόλις είχα αρχίσει να φλερτάρω την Μαγδαληνή, μια προβατίνα με μια μαύρη βούλα στο κεφάλι , την οποία μόλις την έβλεπα κάτι πάθαινε ένα πράγμα που κρεμότανε στα αχαμνά μου και γινότανε σκληρό, ήρθε ο τσοπάνης με έναν άλλο, του είπε διάλεξε ποια θέλεις οπότε αυτός μάζεψε σχεδόν όλα τα πρόβατα της κλάσης μου.
Ο τσοπάνης που μου είχε ιδιαίτερη αδυναμία λόγω της σχέσης του με την μάνα μου του είπε :δεν αφήνεις καλύτερα τον Χρήστο και να πάρεις τον Βαραββά;Αυτός όμως επέμενε για μένα ,οπότε ο τσοπάνης αφού του είπε :κάνε ότι θέλεις ,πήγε και έπλυνε τα χέρια του για να του φύγει η προβατίλα.
Δεν πρόλαβα καλά καλά να καταλάβω τι ήθελε να πει εκείνο το γέρικο τσοπανόσκυλο που με μισόλογα έλεγε στον άλλο σκύλο :ήρθε η ώρα για την σφαγή των αμνών, και βρέθηκα σε ένα πεδίο γεμάτο αίματα και πριν να προλάβω να αναρωτηθώ γιατί ένας χασάπαρος έβαζε το κεφάλι μου στο γόνατο του, είχα αποδημήσει πλέον είς Κύριον.
Χωρίς να τα πολυλογώ βρέθηκα να είμαι κρεμασμένος ανάποδα, τελείως γυμνός με κάτι σφραγίδες στο πλάι σαν το χάραγμα του Διαβόλου, ευτυχώς κρεμάμενος επί τσιγκελίου και όχι επί ξύλου, και έτσι γλύτωσα από την κατάρα του Μωϋσή που θυμάμαι την μανούλα μου να μου διαβάζει από το Δευτερονόμιο : «Κεκατηραμένος υπό Θεού πας κρεμάμενος επί ξύλου»!Με ιδιαίτερη χαρά είδα ότι δεν είμαι μόνος μου αλλά παρέα με τον Γέστα από την μια μεριά και τον Δυσμά από την άλλη, και ένας χοντρός τύπος με μια κάποτε στο απώτερο παρελθόν άσπρη ποδιά, να φωνάζει με στεντόρεια φωνή :όλα του γάλακτος, όλα Ελληνικά!Τότε κατάλαβα γιατί όταν διάβαζε η μάνα μου την Αποκάλυψη του Ιωάννου σταυροκοπιόταν όταν έφτανε στο μέρος που λέει: «Και είδον εν μέσω του θρόνου και των τεσσάρων ζώων και εν μέσω των προσβυτέρων αρνίον εστηκός ως εσφαγμένον, έχον κέρατα επτά και οφθαλμούς επτά, α εισί τα επτά πνεύματα του Θεού αποστελλόμενα εις πάσαν την γην» (Αποκ. ε’ 6).
Δεν ξέρω πως του ήρθε να γράφει τέτοιες τρελαμάρες γιατί πάντως εγώ δύο ματάκια έχω και κέρατο πώς να προλάβω να αποκτήσω όταν όλη κι΄ όλη μια φορά πρόλαβα να πηδήξω την Μαγδαληνή.
Εκτός αν χρεώνει σε μένα όλο το κοπάδι που την είχε πηδήξει πριν από μένα και δεν την είχε γκαστρώσει.
Μια φορά πήδηξα και γω ο καημένος και έφτασε το εξώγαμο μου να το κάνει βούκινο εκείνος ο τρισκατάρατος ο Νταν Μπράουν με τον κώδικα Ντα Βίντσι.
Τελικά ένας συμπαθέστατος, χαριτωμένος ,τρυφερός άνθρωπος ονόματι Αθεόφοβος ήρθε με χάιδεψε και είπε στον χονδρό ότι εμένα θέλει.
Ο τύπος αυτός μου πέρασε μια σούβλα ,ντρέπομαι να σας πώ από πού, αλλά παρ΄ όλα αισθάνθηκα περήφανος γιατί τον άκουσα να λέει με αυτοθαυμασμό ότι έτσι δεν είχαν σουβλίσει ούτε τον Αθανάσιο Διάκο!
Ήταν δε τόσο ευγενικός που επειδή καταλάβαινε ότι κρύωνα μα έβαλε επάνω σε μια φωτιά και με γύριζε για να ζεσταθώ παντού.
Για να τον ευχαριστήσω λοιπόν και εγώ ψήθηκα τόσο καλά ώστε από αρνί έγινα λουκούμι όπως είπαν ένα πλήθος ανθρώπων που μόλις κατέβηκε η σούβλα χίμηξαν
και μου θύμισαν την μάνα μου που μου διάβαζε ότι ο Χριστός έλεγε πως μόλις τον σταύρωσαν οι στρατιώτες διεμερίσαντο τα ιμάτια μου εαυτοίς και επι τον ιματισμόν μου έβαλαν κλήρον.Με έμένα δεν πρόλαβαν να βάλουν κλήρο αλλά χίμηξαν και άρχισαν να τραβάνε τις πέτσες μου και τα κομμάτια μου με αποτέλεσμα σε λίγο να έχουν μείνει τα κοκαλάκια μου μόνα και γυμνά σε ένα ταψί.
Ο μόνος κλήρος που έγινε ήταν ποιος θα φάει το κεφαλάκι μου γιατί υπήρχαν 3 υποψήφιοι.
Επειδή αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση που σαν γνήσιος αμνός μπόρεσα να αίρω τις αμαρτίες τους σκέφτηκα ότι το πνεύμα μου μπορεί να τους συνοδεύει για πάντα, γι΄ αυτό σαν χοληστερίνη πήγα και εγκαταστάθηκα στα αγγεία τους.
Το μόνο κακό είναι ότι την ίδια ιδέα με μένα είχαν και παρά πολλά άλλα αρνιά στο παρελθόν και σε λίγο από ότι προβλέπω θα φρακάρουμε τελείως μέσα σε αυτή την στενοκοπιά που βρισκόμαστε οπότε το έμφραγμα είναι επί θύρας.
Δεν φοβάμαι όμως τίποτα γιατί η Δευτέρα Παρουσία έρχεται σύντομα.
Ο Μάξιμος έχει απ΄ευθείας σύνδεση με τον θεό που του είπε και την ημερομηνία
25 Μαρτίου 2018 !Όποτε μέχρι τότε θα αίρω τας αμαρτίας σας αλλά το βάρος στο στομάχι σας από όσα θα χλαπακίσετε μόνο με κανένα Losec θα αρθεί!

*Σέρεν Λάρσεν Νορβηγός φιλόσοφος.

Γιατί χαίρονται όλοι;

Διαβάζω από χθες δηλώσεις και γνώμες περί του συμβιβασμού που φέρεται να επιτεύχθηκε με σκοπό τη διάσωση της χώρας μας. Και όλες είναι θετικές. 

Γιατί λοιπόν δεν συμμερίζομαι το ίδιο αίσθημα;

1. Ίσως διότι πιστεύω ότι το να έχεις δύο "προστάτες" δανειστές - ΕΕ και ΔΝΤ - είναι ακριβότερο από έναν. 

2. Ίσως διότι μόνη η ύπαρξη ενός μηχανισμού, που είναι όμως μάλλον απίθανο να ενεργοποιηθεί, δεν λειτουργεί το ίδιο κατευναστικά στο δικό μου νευρικό σύστημα.

3. 'Ίσως διότι δεν μπορώ να αντιληφθώ την αλλαγή που χώρησε, από προχθές που δεν υπήρχε ο μηχανισμός και σήμερα που υπάρχει απενεργοποιημένος.

4. Ίσως διότι δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει ανεπαρκής χρηματοδότηση από τις αγορές, που είναι  προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του μηχανισμού.

5. Ίσως διότι η διευκρίνιση ότι τα επιτόκια δεν θα είναι συμβατικά, δηλαδή δεν θα περιλαμβάνουν οποιοδήποτε στοιχείο στήριξης, μου θυμίζει την έκφραση "δώρο άδωρο"

Αλλά εγώ, πάλι, είμαι μια μικρή μάγισσα που πήδηξε έξω από ένα παραμύθι, που να καταφέρω να συγχρονιστώ και να αντιληφθώ την πραγματικότητα...

ΕΕ : Δύο δρόμους έχει η ζωή

Ο Επίτροπος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις, Όλι Ρεν, απηύθυνε έκκληση προς τους ηγέτες της ΕΕ να συμφωνήσουν, κατά τη σύνοδο κορυφής την προσεχή εβδομάδα, σε ένα σαφές πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα. 

Ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο, δήλωσε ότι τυχόν προσφυγή της Ελλάδας στο Νομισματικό Ταμείο δεν θα έπληττε το κύρος της ΕΕ. 

Ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου οικονομικών, Μίκαελ Όφερ, δήλωσε ότι το ΔΝΤ εμπλέκεται ήδη στην ελληνική κρίση, υπό την ιδιότητα συμβούλου.

Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εξέφρασε την άποψη ότι  η προσφυγή στο ΔΝΤ για βοήθεια θα αποτελούσε επιβεβαίωση μιας αποτυχίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος γερμανικού Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος δήλωσε χθες ότι η Ελλάδα θα πρέπει να στραφεί στο ΔΝΤ.

«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έντονη κερδοσκοπία σε βάρος του ευρώ», είπε η κ. Μέρκελ κατά τη διάρκεια συνέντευξης στη Rheinischer Post, προσθέτοντας ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πιέσει για αυστηρότερη εποπτεία των hedge funds. 

Ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί δεν συμφωνεί με την άποψη της γερμανικής κυβέρνησης ότι η Ελλάδα θα πρέπει να στραφεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για βοήθεια, δήλωσε Γάλλος αξιωματούχος.

(όλες οι παραπάνω ειδήσεις είναι από τη Ναυτεμπορική) 

Αν τα παραπάνω δεν έχουν καταφέρει ακόμη να μας πείσουν σχετικά με το πόσα και πόσο μεγάλα παιχνίδια παίζονται, αμφιβάλλω τότε αν υπάρχει κάτι που μπορεί.

Προσωπικά, δεν μπορώ να φανταστώ άλλη εξήγηση για τη διγλωσσία - καλύτερα πολυγλωσσία - που έχει ενσκύψει. Όχι ότι ποτέ στην πολιτική υπήρχε μια γλώσσα, αλλά τώρα το θέμα έχει εκτροχιαστεί εντελώς. 

Από τη μια έχουμε τη καγκελάριο της Γερμανίας να διστάζει - μάλλον εμμέσως αρνείται - να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια, λεκτική, πολιτική, οικονομική, προς την Ελλάδα. Πρακτικά αυτό, δείχνει μια απροθυμία της μεγαλύτερης δύναμης της ΕΕ, της Γερμανίας, να επωμιστεί οποιοδήποτε μέρος του προβλήματος, μικρό ή μεγάλο. Είναι συνεπώς, μάλλον αναπόδραστο το συμπέρασμα του τρίτου παρατηρητή ότι, επί του παρόντος, στους κόλπους της ΕΕ, υπάρχει μια αναταραχή να την πω, φαγωμάρα να την πω, πάντως μια διάχυτη ανησυχία, σίγουρα μπορώ να την πω. Κάπως έτσι όμως αναπτύσσεται ή/και ενθαρρύνεται η κερδοσκοπία σε βάρος του νομίσματος της ΕΕ, του ευρώ. Όταν ο τρίτος, που παραφυλάει στη γωνία για να βγάλει κέρδος, βλέπει ότι σε μια ομάδα επικρατούν αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις και τάσεις, το πρώτο που θα σκεφτεί είναι ότι τώρα είναι η ευκαιρία. Αν έχει δε περισσότερους τρόπους να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία, θα την αρπάξει από τα μαλλιά και θα την στύψει με όλους τους τρόπους που μπορεί να σκεφτεί. 

Το γιατί η Γερμανία επιλέγει αυτή την τακτική, είναι γνωστό και το έχουμε ξαναπεί. Επιπλέον, όμως η Γερμανία πλέον έχει να αντιμετωπίσει και το τυχόν δεδικασμένο, άλλως κακό προηγούμενο, που θα δημιουργηθεί, αν βοηθήσει σήμερα την Ελλάδα. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα με προβλήματα, αύριο δε, μπορεί να είναι κάποια άλλη. Αν σήμερα η Γερμανία βοηθήσει την Ελλάδα, αύριο θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αρνηθεί τη βοήθεια της σε κάποια άλλη χώρα που θα βρεθεί στην ίδια θέση. Από την άλλη πλευρά, όμως, η Γερμανία δεν θα ήθελε να δει την κατάρρευση της νομισματικής ένωσης, διότι ναι μεν το μάρκο ήταν - και μπορεί να ξαναγίνει - δυνατό νόμισμα, αλλά σίγουρα δεν θα έχει τη διείσδυση (penetration) του ευρώ στις αγορές. Μπρος βαθύ και πίσω ρέμα ;

Ο Όλι Ρεν, από την άλλη πλευρά, γνωρίζει, όπως και οι υπόλοιποι, τις συνέπειες τυχόν αδυναμίας να επιλυθεί το ελληνικό πρόβλημα "ενδοοικογενειακά" και εκ της θέσεως του πρέπει να προωθήσει τέτοιου είδους λύση. Ανάλογη στάση θα περίμενε κανείς εύλογα και από τον Ζοζέ Μπαρόζο, ο οποίος όμως έχει και άλλες παραμέτρους να συγκεράσει και οι οποίες, προφανώς, τον οδηγούν σε μια ελαφρά διαφοροποιημένη στάση. 

Για να μην τα πολυλογούμε πάντως, είναι προφανές ότι στο μυαλό όλων δεν είναι η σωτηρία της Ελλάδας. Αυτό που όλοι θα ήθελαν είναι έναν τρόπο που θα τους αφήσει και την πίτα (του καθενός και όλων μαζί) άθικτη και το σκύλο χορτάτο. Δεν γνωρίζω αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Συνήθως όμως δεν υπάρχουν ιδανικές και συμφέρουσες για όλους λύσεις. Το εάν θα χαθεί κάτι από την πίτα ή αν θα πεθάνει ο σκύλος από την πείνα, remains to be seen. 

Το τελευταίο που πρέπει να σημειωθεί πάντως, είναι η διάψευση όλων εκείνων των προσδοκιών, υποσχέσεων και ευσεβών πόθων, περί ενωμένης και δυνατής Ευρώπης. Η Ευρώπη ουδέποτε υπήρξε ενωμένη. Και δεν είναι και σήμερα ενωμένη, ούτε τυπικά, ούτε ουσιαστικά. Και δεν πρόκειται να γίνει, διότι δεν υπάρχουν οι τυπικές προϋποθέσεις (πολιτική ένωση), και δεν έχουν αρχίσει καν να δημιουργούνται οι ουσιαστικές (θέληση και δεσμοί μεταξύ των χωρών της). Συνεπώς, δεν πρέπει να εκπλήσσει το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε αυτό το ατέρμονο "παιχνίδι" τακτικής και ισορροπιών του τρόμου. Αυτό θα είναι το modus vivendi της ΕΕ μέχρι να λυθεί, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο,  ο γόρδιος δεσμός.

Σήμερα είναι μια καλή ημέρα!

Για το λόγο αυτό, σήμερα, θα βάλω τραγουδάκι (και μετά, θα επανέλθω στις γκρίνιες). 

Και όχι ένα οποιοδήποτε ... αλλά το my all time favourite τραγούδι, από την εποχή των - καθ' όλα απαίσιων - σχολικών χρόνων μου! (ναι ναι, καλά το φαντάζεστε, πήγαινα γυμνάσιο τότε!)

Ευτυχώς...

Και επειδή το σύμπαν είναι πάντα καλό μαζί μας, μετά την μάλλον ατυχή έναρξη της ημέρας (βλ. προηγούμενη ανάρτηση), έρχεται κάτι για να με κάνει να νιώσω καλύτερα. 

Διάβαζα στον πρκλς, τις τελευταίες δημοσιευμένες αναρτήσεις, ώσπου έφτασα στην ανάρτηση για τη Σαπφώ. Εκεί παρατίθεται ένα κείμενο του Καστοριάδη, σύνδεσμος προς το οποίο παρέχεται στο τέλος της ανάρτησης του πρκλς. Ακολούθησα τον σύνδεσμο και βρέθηκα, στην ανάλυση κάποιων στίχων της Αντιγόνης (μπορείτε να βρείτε το πλήρες κείμενο εδώ).

Στο κείμενο αυτό, ο συγγραφέας εξηγεί ότι " Μερικές μεταφραστικές δυσκολίες μας οδηγούν στη διαπίστωση πως οι αρχαίοι Έλληνες ποιητές στηρίζονταν συχνά σ' ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της ελληνικής γλώσσας, κοινό πιθανώς μ' άλλες πρωτογενείς γλώσσες, γνώρισμα που μπορούμε να αποκαλέσουμε αδιαίρετη πολυσημία των λέξεων και των γραμματικών πτώσεων. Οι νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες δεν έχουν πλέον αυτό το χαρακτηριστικό γνώρισμα, και οι ποιητές προσέφυγαν σε άλλες οδούς προκειμένου να δημιουργήσουν μια συγκρίσιμη εκφραστική ένταση. Αυτές οι διαπιστώσεις μας οδηγούν σε μια εξέταση των οδών της ποιητικής εκφραστικότητας κι ιδιαίτερα της σημασιακής μουσικότητας της".

Αυτό ακριβώς το κείμενο, που αφορά το Στάσιμο της Αντιγόνης, αναδημοσιεύω στην παρούσα ανάρτηση μου, με την εξής αφελή και παραπονιάρικη παρατήρηση : Αν μας εξηγούσαν έτσι την Αντιγόνη, στην τάξη του λυκείου που τη διδαχθήκαμε, υπάρχει περίπτωση να βρισκόταν ένας που να μην του άρεσαν τα αρχαία; 

4). Ας δούμε τώρα άλλα δυο παραδείγματα από τον Σοφοκλή στο Στάσιμον της "Αντιγόνης" που αρχίζει με το περίφημο:

 "πολλά τα δεινά

κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει"

(πολλά είναι τα δεινά, τίποτα όμως

δεινότερον του ανθρώπου).

     Ο νεότερος μεταφραστής είναι υποχρεωμένος να επιλέξει ανάμεσα στις πολλαπλές σημασίες του δεινός κι επιλέγει συνήθως κάτι μεταξύ θαυμαστού ή φοβερού, αλλά ο αρχαίος ακροατής δεν ήταν υποχρεωμένος να επιλέξει. Συλλάμβανε όλες τις σημασίες όταν άκουγε τη λέξη όπως κι ο συγγραφέας όταν τη σκεπτόταν. Δεινός είναι ασφαλώς ο φοβερός, αυτός που προκαλεί το δέος, είναι ο πανίσχυρος, αλλά κι ο θαυμαστός, αυτός που διακρίνεται σε κάποια απασχόληση ή τέχνη -μπορεί να 'ναι δεινός κολυμβητής ή ρήτωρ- υπερέχει σε βαθμό που προκαλεί δέος και θαυμασμό.
     Είναι αδύνατο να συλλάβουμε το συγκεκριμένο σ' αυτή τη λέξη σημασιακό σμήνος χωρίς να προβούμε στη διαύγαση του ουσιώδους πυρήνα αυτού του χορικού, πράγμα που θα επιχειρήσουμε τώρα. Θα πούμε μόνο, ευθύς εξαρχής, ότι η λέξη δεινός τότε μόνον είναι δυνατό να κατανοηθεί πλήρως, όταν ακούσουμε ολόκληρο το χορικό της Αντιγόνης.

     Το κυριότερο μέρος της εξήγησης της σημασίας της λέξεως δεινόν αρχίζει με τον στίχο 353. Μιλώντας για τον άνθρωπο, ο Σοφοκλής λέγει ότι ούτος ο ίδιος εδίδαξε στον εαυτό του (εδιδάξατο, ρήμα στο όποιο θα επανέλθω) τη γλώσσα, φθέγμα και τη σκέψη, φρόνημα, το οποίο αποκαλεί ανεμόεν. Ξέρουμε τί είναι άνεμος. Εδώ η περίπτωση είναι αντίστροφη αυτών που συναντήσαμε ως τώρα. Τώρα, από τις πολλές παραπομπές της λέξης, πρέπει ν' απορρίψουμε ένα μέρος και να κρατήσουμε έν άλλο. Επί παραδείγματι, λέγει ο Όμηρος: "Ίλιον ανεμόεσσαν", το ανεμοδαρμένο Ίλιον· βλέπουμε τα ψηλά τείχη της Τροίας, στη κορφή του λόφου, εκτεθειμένα σ' όλους τους ανέμους.

     Προφανώς όμως εδώ ο Σοφοκλής δεν ομιλεί για μια ανεμοδαρμένη σκέψη. Η σκέψη είναι άκρως κινητική, σαν τον άνεμο, μια στιγμή είναι εδώ και σχεδόν αμέσως μετά είναι εκεί· κι είναι σαν το φυσικό στοιχείο, δυνατή και βίαιη· κι είναι επίσης, σαν κι αυτό, τον περισσότερο χρόνο διαφανής, αλλά μπορεί και να μεταφέρει σύννεφα και να σκοτεινιάζει τον ουρανό. Στα γαλλικά ή στα αγγλικά θα πρέπει ν' αδυνατίσουμε την εικόνα, γράφοντας: σαν τον άνεμο· ventée ή windy δεν θα πήγαινε προφανώς διόλου.

     Η γλώσσα κι η σκέψη δεν αποτελούνε φυσικά, δεδομένα κατηγορήματα του ανθρώπου· ο άνθρωπος τα εδιδάξατο, τα δίδαξεν ο ίδιος στον εαυτό του. Η αυτοπαθής διάθεση του απλού ρήματος διδάσκω περιέχει μια φιλοσοφική σκέψη απαράμιλλης τόλμης, που όμως παρέμεινε χωρίς συνέχεια επί εικοσιπέντε αιώνες. Ο άνθρωπος δεν έχει  τη γλώσσα και τη σκέψη· τις έδωσε ο ίδιος στον εαυτό του, τις δημιούργησε για τον εαυτό του και τις δίδαξε στον εαυτό του. Ο Πλάτων θα έλεγε: "πώς μπορώ να διδάξω κάτι στον εαυτό μου; Αν αυτό το κάτι το γνωρίζω, δεν έχω ανάγκη να το διδάξω στον εαυτό μου, να το διδαχθώ· αν δεν το γνωρίζω, δεν ξέρω τί να διδαχθώ". Και πράγματι αυτό λέγει: δε μπορούμε ποτέ να μάθουμε κάτι που, με οποιονδήποτε τρόπο, δεν γνωρίζουμε ήδη. Ο Σοφοκλής διαρρηγνύει αυτή τη φαινομενικά αναμφίλεκτη λογική και καταφάσκει σαφώς αυτό που αποκάλεσα πρωταρχικό κύκλο της δημιουργίας: η δραστηριότητα προϋποθέτει τ' "αποτελέσματά" της, ο άνθρωπος διδάσκει στον εαυτό του κάτι που δεν γνωρίζει, εξ ου και μαθαίνει αυτό που πρέπει να διδαχθεί.

     Ο Σοφοκλής συνεχίζει υποστηρίζοντας ότι ο άνθρωπος εδιδάξατο, "δίδαξε ο ίδιος στον εαυτό του", τας αστυνόμους οργάς. Μεταφράζω αμέσως: το πάθος για τη θέσμιση των πόλεων. Αστυνόμους  προέρχεται από το άστυ, που είναι συνήθως η πόλη, εδώ όμως τονίζεται κι ο νόμος που θέτει την πόλη κι ο νόμος που τη διέπει ως πολιτική μονάδα. Η λέξη οργή έχει κι αυτή πολλές σημασίες κι ακόμη μια φορά, οι μεταφραστές είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν ή να επινοήσουν κάτι. Ο Μαζόν (Mazon), στην έκδοση Budé, γράφει: "οι ορμές, οι επιθυμίες, απ' όπου γεννώνται οι πόλεις", στο κείμενο όμως δεν τίθεται θέμα γεννήσεως. To Liddell-Scott, παραπέμποντας στο στίχο, μας δίνει: "the feelings of law-abiding" ή "social life" (αλλά, οργή, μεταφράζει το αστυνόμοι οργώ ως "social dispositions"). Όπως κάθε λεξικό, είναι υποχρεωμένο να προχωρήσει σε χωρισμούς και ν' αποδώσει κατά τρόπο μονοσήμαντο.

     Όμως πρέπει να ξέρουμε τί είναι λεξικό και να το χρησιμοποιούμε κατάλληλα. Μια λέξη δεν είναι ένα πακέτο με διάφορα είδη μπισκότα, τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, από τα οποία μπορούμε, αν θέλουμε, να πάρουμε ένα και ν' αφήσουμε τ' άλλα. Οργή είναι η ορμή, η ενόρμηση, το ταμπεραμέντο, η διάθεση, η έφεση, η τάση, η ροπή, η [νεοελλ.] οργή. Είναι η λέξη που δίδει οργάω κι οργασμό. Εδώ, οργή είναι η ενόρμηση, η παρόρμηση, η αυθόρμητη κι η ανεπίσχετη ώθηση. Η έκφραση αστυνόμους οργάς  εκ πρώτης όψεως αποτελεί αντίφαση ή οξύμωρον, διότι πώς οι ορμές ή οι ενορμήσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη θέση νόμων; Λέγει όμως ο Σοφοκλής εδιδάξατο, και προσδίδει έτσι στο ρήμα μια πρόσθετη σημασία. Αυτές τις ενορμήσεις που ωθούσαν προς τη κατεύθυνση της συγκροτήσεως κοινωνικών συνόλων, ο άνθρωπος τις υπέβαλε σε διαπαιδαγώγηση και μαθητεία, τις σχημάτισε και μετασχημάτισε, τις υπέβαλε σε νόμους κι έτσι συγκρότησε πόλεις. Όλ' αυτά, που θα μπορούσαν να συνθέσουν ένα φιλοσοφικό σύγγραμμα, ο Σοφοκλής το λέγει σε τρεις λέξεις: εδιδάξατο [...] αστυνόμους οργάς. Ο άνθρωπος διαπαιδαγώγησε τον εαυτό του μετασχηματίζοντας τις ενορμήσεις του, ώστε να καταστούν θεμέλια και ρυθμιστές των πόλεων.

     Επιμένουμε στο αστυνόμους οργάς, διότι η έκφραση είναι σημαντική κι από άποψης ιστορικής. Εδώ συναντούμε για πρώτη φορά τη ρητή διατύπωση αυτού που θ' αποτελέσει έν από τα μεγάλα θέματα της κλασικής πολιτικής φιλοσοφίας, ήδη από τον Πλάτωνα μέχρι και τον Ζαν-Ζακ Ρουσώ (Jean-Jacques Rousseau), θέμα που περίπεσε στη λήθη, μες στη διανοουμενίστικη ξηρασία που μαστίζει αυτόν τον χώρο εδώ και δυο αιώνες· διότι, "για να θεσμίσεις ένα λαό", όπως λέγει ο Ρουσώ, πρέπει πρώτα να του αλλάξεις "τα ήθη", και τα ήθη είναι κατ' ουσίαν η διαπαιδαγώγηση των παθών, πράγμα που απαιτεί τουλάχιστον ότι οι νόμοι θα το λαμβάνουν υπ' όψιν τους, με θετικές διατάξεις, στη κατάστρωση της πολιτικής της παιδείας των πολιτών.
     Ο Αριστοτέλης ομιλεί περί φιλίας στα "Πολιτικά" του· "οι νομοθέτες", αναφέρει, "οφείλουν, υπεράνω όλων, ν' ασχολούνται με την εδραίωση της φιλίας μεταξύ των πολιτών (που δεν είναι μια ωχρή κοινή φιλία, αλλά η συν-πάθεια, με την εντονότερη σημασία της λέξης), διότι όπου υπάρχει φιλία δεν έχουμε ανάγκη δικαιοσύνης". Ο Αριστοτέλης που καταδίκασε τον κομμουνισμό στα ίδια αυτά "Πολιτικά", εξακολουθεί λέγοντας: "η παροιμία έχει δίκιο, όταν λέγει κοινά τα των φίλων". Όταν ο Σοφοκλής ομιλεί εδώ περί οργών, αποβλέπει σ' αυτό που αποτελεί το ουσιώδες στοιχείο της ζωής των πόλεων και που 'ναι, για το βέλτιστο ή για το χείριστο, τ' αμοιβαία πάθη κι αισθήματα των μελών της κοινότητος.

     Δεν μπορούμε συνεπώς να κατανοήσουμε τη λέξη δεινός παρά μόνο με αφετηρία αυτό το σύνολο των σημασιακών δυνατοτήτων που προσπαθήσαμε να διαυγάσουμε, αν και δεν τις εξερευνήσαμε όλες. Το να 'ναι κανείς δεινός σημαίνει να παρουσιάζει στην ενεργό σύνδεση τους όλα τα κατηγορήματα που κατονομάζει ο ποιητής και τα οποία, θεωρούμενα στην ουσία τους, παραπέμπουν όλα σε μια κεντρική ιδέα: την ιδέα της αυτοδημιουργίας του άνθρωπου. Η διατύπωση μπορεί να θεωρηθεί υπέρογκη, θα βρει, πιστεύω, πλήρη δικαίωση, αν λάβουμε υπ' όψη τον αποφασιστικό χαρακτηρισμό που εισάγει ο ποιητής ευθύς εξαρχής και στην ίδια φράση, όπου εμφανίζεται ο όρος δεινός:

Πολλά τα δεινά, κουδέν

ανθρώπου δεινότερον πέλει.

     Τα δεινά, θα 'λεγε κανείς με τρόπο σχολαστικό, σχηματίζουνε συλλογή. Αυτή δε η συλλογή περιλαμβάνει ένα μοναδικό μέγιστο στοιχείο: τον άνθρωπο. Προσπάθησα, εδώ και δέκα χρόνια, να σκιαγραφήσω τις τεράστιες συνέπειες αυτής της φράσης. Συνοψίζω εδώ το ουσιώδες.

     Μια αντίρρηση στην απόφανση αυτή του Σοφοκλή μας έρχεται αμέσως στη σκέψη· πώς μπορούμε να πούμε ότι ο άνθρωπος είναι πιο δεινός από τους θεούς; Ο Σοφοκλής δεν ήταν ασεβής, όπως το δείχνουν οι τελευταίοι στίχοι αυτού του χορικού κι είναι βέβαιο πως έν αθεϊστικό κείμενο δε θα βραβευότανε στα Διονύσια. Έτσι, ο Σοφοκλής δε λέει πως ο άνθρωπος είναι καλύτερος ή ισχυρότερος απ' αυτούς. Είναι όμως δεινότερος και πρέπει να ψάξουμε -αν εν πάσει περιπτώσει πάρουμε τον ποιητή στα σοβαρά -κατά ποίαν έννοια μπορεί να 'ναι. Κι η απάντηση, εισαγόμενη με το γαρ, δίδεται με το υπόλοιπο του χορικού που απαριθμεί και χαρακτηρίζει τα πολλαπλά κατορθώματα του ανθρώπου. Και είναι ηλίου φαεινότερη: Αυτό που χαρακτηρίζει τη δεινότητα του ανθρώπου είναι κείνος ο συνεχής και τεράστιος μετασχηματισμός των σχέσεων του με τη φύση, αλλά και με τη "φύση" του, όπως ξεκάθαρα σημαίνεται με το αυτοπαθές ρήμα εδιδάξατο.
     Τώρα, η ετερότητα του σε σχέση με τους θεούς καθίσταται έκδηλη. Οι θεοί τίποτα δεν εδιδάξαντο κι ούτε άλλαξαν. Είναι αυτό που ήταν εξ υπαρχής και που θα 'ναι εσαεί. Η Αθήνα δε θα γίνει σοφότερη, ούτε ο Έρμης ταχύτερος, ούτε ο Ήφαιστος πιο επιδέξιος τεχνίτης. Η δύναμη τους είναι αμετάβλητο κατηγόρημα της φύσης τους και τίποτα δε κάνανε για να την αποκτήσουν ή να τη μεταβάλουν. Κατασκευάζουν, φτιάχνουν, συνδυάζοντας πάντοτε από τα ήδη υπάρχοντα. Ο άνθρωπος όμως, θνητός, σ' άπειρη απόσταση από τη δύναμη των θεών, είναι δεινότερος, διότι δημιουργεί και δημιουργεί τον εαυτό του. Ο άνθρωπος είναι δεινότερος κάθ' άλλου φυσικού πράγματος, αλλά και των θεών, που 'ναι φυσικοί διότι αυτός είναι υπερφυσικός. Μόνος μεταξύ των όντων, θνητών κι αθανάτων, αυτοαλλοιώνεται. Κι αν κανείς πει πως αυτή η διαύγαση του κειμένου εισάγει ιδέες σύγχρονες, ξένες για την Ελλάδα του 5ου αιώνος, ας θυμηθεί τις "ανθρωπογονίες" του Δημοκρίτου και μερικών μεγάλων σοφιστών, όσο και τα δυνάμει στοιχεία τα ενυπάρχοντα στον Θουκυδίδη, τόσο στην "Αρχαιολογία" του όσο και στον "Επιτάφιο" λόγο του Περικλέους. Ο αθηναϊκός 5ος αιώνας έδειξε χειροπιαστά την ιδέα της ανθρώπινης αυτοδημιουργίας -κι έπρεπε να επέλθει η ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό πόλεμο κι η πλατωνική αντίδραση για να πνίγουν και να ταφούν αυτά τα σπέρματα. Κι αύτη η αντίδραση ήταν τόσο ισχυρή, ώστε κυριάρχησε σχεδόν τελείως στην ευρωπαϊκή ερμηνεία αυτής της σύλληψης του 5ου αιώνος.

    

Το δεύτερο περίφημο χορικό της Αντιγόνης, αφιερωμένο στον έρωτα, διαφωτίζει άλλες όψεις της ποιητικής δημιουργικότητας της αδιαίρετης πολυσημίας. Έρχεται μετά τη διαμάχη μεταξύ του Κρέοντα και του γιου του Αίμονα, που εγκαταλείπει τη σκηνή απειλώντας τον (θ' αυτοκτονήσει λίγο μετά). Ο χορός υμνεί τη δύναμη του ανίκητου Έρωτα (ανίκατε μάχαν). Του έρωτα που ενεδρεύει στα τρυφερά κι απαλά μάγουλα της νεανίδος (εν μαλακαίς παρειαίς νεανίδος εννυχεύεις), και συνεχίζει:

Νικά δ' εναργής βλεφάρων

ίμερος ευλέκτρου νύμφας

     Ο Μαζόν μεταφράζει, στην έκδοση Βudé: "Ποιος λοιπόν θριαμβεύει εδώ; Είναι προφανές πως είναι η επιθυμία των ματιών της παρθένου που προορίζεται για το κρεβάτι του συζύγου της". Όλα πρέπει να τα ξαναπιάσουμε από την αρχή, σ' αυτή τη δειλή και βικτωριανή μετάφραση, και που τη παραθέτω για να δείξω μια ακόμη φορά το Γολγοθά του καλού σύγχρονου μεταφραστή. Ας το πάρουμε λέξη προς λέξη αυτό το παράθεμα:
   Νικά, είναι ο νικητής, υπερισχύει·
   ίμερος, η επιθυμία, ο πόθος·
   εναργής: σ' ένα φιλοσοφικό κείμενο θα μεταφράζαμε προφανής, εναργής, εδώ όμως πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο· η λέξη εναργής προέρχεται από τη ρίζα της λέξεως αργός, που δίδει αργυρός (κι argentum, στα λατινικά) κι υποδεικνύει τη λάμψη, τη λαμπρότητα, το φως· ίμερος εναργής είναι συνεπώς η έκδηλη, η εκτυφλωτική επιθυμία. Επιθυμία τίνος;
   Βλεφάρων ευλέκτρου νύμφας. Δε πρόκειται περί μιας λογοδοσμένης παρθένου, προορισμένης για το κρεβάτι του συζύγου της· το κείμενο ομιλεί για τη νεόνυμφη, κι εν πάσει περιπτώσει για τη κοπέλα σ' ώρα γάμου, όπως το δείχνει ο επιθετικός προσδιορισμός εύλεκτρος. Πρέπει να πούμε τα πράγματα με τ' όνομά τους κι οι Αρχαίοι δε φοβούνταν να το κάνουν. Λέκτρον είναι το κρεβάτι, ευ είναι το καλό. Μια εύλεκτρος γυναίκα είναι κείνη της οποίας το κρεβάτι είναι καλό, που είναι δηλαδή καλή στο κρεβάτι και για το κρεβάτι -καλοκρέβατη θα λέγαμε εύκολα στα νεοελληνικά, πράμα που μεταφράζει κατά λέξη και πιστά το εύλεκτρος. Μένει η γενική: βλεφάρων, των ματιών. Των ματιών τίνος; To Liddell-Scott, παραπέμποντας στον στίχο, μεταφράζει: "desire breaming from the eyes", πρόκειται συνεπώς για την επιθυμία, της οποίας η νεαρή κόρη είναι το υποκείμενο· ο Μαζόν κρατεί την αμφισημία, που είναι όμως σημαντικό να διασαφηνίσουμε.

     Πρόκειται τόσο για την επιθυμία της νεαρής γυναίκας, όσο και για την επιθυμία για τα μάτια της, συνεπώς για την επιθυμία προς τη νεαρή γυναίκα. Η επιθυμία προέρχεται από τα μάτια της νεαρής γυναίκας και κατευθύνεται προς τα μάτια της νεαρής γυναίκας. Ένας μέγας ποιητής της νεότερης πεζογραφίας, ο Προύστ (Proust), εκφράζει την ίδια κατάσταση σε μια υπέροχη σελίδα της "Αναζήτησης". Κατά τη διάρκεια της εσπερίδας στους "κήπους της λεωφόρου Γκαμπριέλ", στο μέγαρο της πριγκίπισσας ντε Γκερμάντ, ο αφηγητής συνομιλεί με τον Σουάν -ένα Σουάν πολύ άρρωστο, που αγγίζει το τέλος της ζωής του- για την υπόθεση Ντρέυφους και για την άνοδο του αντισημιτισμού, που τον βασανίζουν, όταν περνά ο βαρώνος ντε Σαρλύ κι αρχίζει τις υπερβολικές διαχύσεις και φιλοφρονήσεις προς τη μαρκησία ντε Συρζίς, ερωμένη του αδελφού του:

   [...] η μαρκησία, γυρνώντας, έστειλε ένα χαμόγελο κι έτεινε το χέρι της στον Σουάν που είχε σηκωθεί για να τη χαιρετήσει. Αλλά -σχεδόν απροκάλυπτα, καθώς η προχωρημένη ήδη ηλικία του είχε αφαιρέσει είτε την ηθική βούληση, από αδιαφορία για τη γνώμη των άλλων, είτε τη σωματική δύναμη, εντείνοντας την επιθυμία κι εξασθενώντας τους μηχανισμούς που συντελούνε στην συγκάλυψη της- μόλις ο Σουάν, καθώς έσφιγγε το χέρι της μαρκησίας, είδε το στήθος της από πολύ κοντά κι από ψηλά, βύθισε ένα βλέμμα προσεκτικό, σοβαρό, απορροφημένο, σχεδόν επίφροντι, στα βάθη του μπούστου της και τα ρουθούνια του, που τα μεθούσε το άρωμα της γυναίκας, σκίρτησαν σαν πεταλούδα έτοιμη να πετάξει για να σταθεί πάνω στο λουλούδι που ξεχώρισε. Μονομιάς ξέφυγε από τον ίλιγγο που τον είχε πιάσει κι η ίδια η κυρία ντε Συρζίς, αν κι ενοχλημένη, έπνιξε μια βαθιά αναπνοή, τόσον η επιθυμία είναι καμιά φορά μεταδοτική.

     Ο Σουάν βυθίζει το βλέμμα του στο κορσάζ της μαρκησίας -που εύκολα μπορούμε να υποθέσουμε ότι είναι ντεκολτέ, χάριν της εσπερίδος- κι η μαρκησία, που ενώ δεν έχει μάτια στην άκρη των μαστών, αισθάνεται να τη κοιτάζουν εκεί και ταράσσεται απ' αυτό το βλέμμα. Αυτή είναι η διπλή πραγματικότητα της επιθυμίας. Ας επισημάνουμε εδώ την ακρίβεια, τη πρωτοτυπία και τη λεπτότητα των επιθέτων του Προύστ -βλέμμα προσεκτικό, σοβαρό, απορροφημένο, σχεδόν επίφροντι- αλλά και τη συσσώρευσή τους για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Πρωινές περιπέτειες χωρίς καφέ και τσιγάρο

Η σημερινή ημέρα δεν ξεκίνησε καλά. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος της παρούσας ανάρτησης - θεραπευτικού χαρακτήρα. Αφού, λοιπόν, ανακαλύπτω ότι έχω χάσει το ακουστικό του κινητού μου - γεγονός που μου προκαλεί μεγάλο εκνευρισμό, όπως άλλωστε συμβαίναι κάθε φορά που χάνω κάτι - μπαίνω σε ένα ταξί, όπου πετυχαίνω ταξιτζή - υποστηρικτή της εθνοσωτηρίου επαναστάσεως. Σημειώστε ότι αυτό μου συμβαίνει πριν τις 9 το πρωί, χωρίς ακόμη να έχω πιεί καφέ και να έχω κάνει ένα - το πρώτο - τσιγάρο. 

Η αλήθεια είναι ότι δεν κρατάω και το στόμα μου κλειστό, όταν ακούω παπαροκλάδες. Οπότε αναπόφευκτα ξεκινάει η συζήτηση, το ρεζουμέ της οποίας είναι ότι όσοι ήταν νόμιμοι δεν είχαν κανένα πρόβλημα στη χούντα, αντίθετα απολάμβαναν όλα τα προνόμια του πολίτη δημοκρατικής και ευνομούμενης κοινωνίας. Όσα φημολογούνται περί ηρώων του πολυτεχνείου είναι μούφα, διότι κανείς από τους δήθεν ήρωες δεν είναι γνωστός με το ονοματεπώνυμο του, ενώ τα περί βασανιστηρίων αφορούσαν μόνο τους παράνομους, συνεπώς καλά τους έκαναν.

Οι αντιρρήσεις που προέβαλα δεν αξιολογήθηκαν ως σοβαρές, διότι προφανώς είμαι κομμουνίστρια, μετά όμως από τη δήλωση μου "καλοί φασίστες είναι και οι κομμουνιστές", τα πράγματα περιπλάκησαν, διότι ο ταξιτζής κάλλιστα θα μπορούσε να με θεωρήσει "αναρχικιά", αλλά έλα που το κουστούμι που φορούσα σε συνδυασμό με τον προορισμό μου (Κολωνάκι) δεν του άφηναν τέτοια περιθώρια. Οπότε απεφάνθη ότι είμαι αγράμματη, βασιζόμενος κιόλας στο γεγονός ότι δεν απάντησα  στο γιατί το αυγό γράφεται πλέον αβγό. 

Είναι μάλλον περιττό να αναφέρω ότι κατέβηκα από το ταξί, με τα νεύρα τεντωμένα, σαν χορδές καλοκουρδισμένου πιάνου. Τώρα όμως έχω πιει λίγο καφέ και έχω κάνει δύο - απανωτά - τσιγάρα, οπότε μάλλον μπορώ να δω μερικά πράγματα, όχι πιο ψύχραιμα, αλλά πιο ψυχρά. 

Αναλογίζομαι λοιπόν, ποιο είναι το νόημα, σε κάθε προσπάθεια, από όπου κι αν προέρχεται, να καλυτερεύσει αυτός ο λαός, ο ελληνικός λαός. Όταν το 80% συνεχίζει να ψηφίζει αυτούς που συστηματικά καταστρέφουν και υπονομεύουν, προς ίδιον όφελος, κάθε ελπίδα που έχει αυτός ο τόπος, και από το υπόλοιπο 20%, το μεν 5% νοσταλγεί - είτε το ομολογεί είτε όχι - τις ημέρες του εθνοσωτηρίου επαναστάσεως και το υπόλοιπο 5% πιστεύει ότι ο κομμουνισμός θα μας σώσει. Όταν οι έλληνες θεωρούν ότι η γλώσσα τους, στην οποία αποδίδουν μέγιστη σημασία, είναι το πως γράφεται το αυγό ή το τραίνο, επ' ουδενί όμως το λεξιλόγιο τους δεν ξεπερνά τις 100 λέξεις. Όταν όλοι πρέπει να έχουμε μια ταμπελίτσα, που να προσδιορίζει το είδος μας, ήτοι δεξιοί, αριστεροί, πατριώτες κλπ., άλλως δεν έχουμε θέση και λόγο στην ελληνική κοινωνία. Όταν όλοι είναι νομιμόφρονες, αλλά ψάχνουν την πρώτη ευκαιρία για να ποδοπατήσουν το συνάνθρωπο τους προκειμένου να κερδίσουν κάτι, ο,τιδήποτε. Όταν όλοι είναι θρησκευόμενοι που νηστεύουν και κοινωνούν των αχράντων μυστηρίων, αλλά αποδέχονται και επικροτούν τον τορπιλισμό των σκαφών των λαθρεμπόρων που μεταφέρουν μετανάστες. Όταν το πρωί είναι όλοι σοβαροί οικογενειάρχες, αλλά τα βράδια περιφέρονται και ψωνίζουν στις κακόφημες πιάτσες. Όταν όλοι είμαστε υποκριτές, συμφεροντολόγοι, αγράμματοι, ανόητοι, τυφλοί, άβουλα υποχείρια και χειροκροτητές του κάθε τσαρλατάνου που μας θαμπώνει με τα τσιτάτα και τις ατάκες των 8 λεξέων, διότι δεν μπορούμε να καταλάβουμε πρόταση που περιέχει περισσότερες λέξεις. Όταν όλοι είμαστε τεμπέληδες και καλοπερασάκηδες, γκρινιάρηδες και μίζεροι, κουτοπόνηροι και αδαείς. Εμείς είμαστε που θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι; Δεν γίνεται αυτό.

Άντε στο διάολο λοιπόν (και όποιος τον βρει, να ενημερώσει και τους υπόλοιπους, διότι τότε θα αποδειχθεί ότι υπάρχει και θεός).

Εσκαρίνα, η μάγισσα που κατέλαβε τον κόσμο και κανείς δεν το ήξερε

Ένα παραμύθι από τον  Tony_ts και  την ESKARINA. 

Disclaimer : Οποιαδήποτε ομοιότητα με την πραγματικότητα, ίσως να μην είναι εντελώς τυχαία....

Εισαγωγή

Το πρώτο μέρος αυτής της ανάρτησης έχει γράψει ο Tony_ts στο μπλογκ του, ως σχόλιο, και μπορείτε να το βρείτε εδώ. Το δεύτερο μέρος είναι δικό μου, ως απάντηση στο πρώτο (μπορείτε επίσης να το βρείτε στον ίδιο σύνδεσμο).

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια πολύ κακιά μάγισσα που την έλεγαν Εσκαρίνα. Η Εσκαρίνα κοιμόταν και ξυπνούμε με μία μόνο έγνοια: πως θα υποδουλώσει όλο τον κόσμο ώστε να την υπηρετούν στον αιώνα τον άπαντα. Είχε κάνει πολλές δοκιμές αλλά πλέον ήταν σίγουρη πως είχε καταφέρει να δημιουργήσει το θαυματουργό φίλτρο που όποιος θα το έπινε θα ακολουθούσε τυφλά τις διαταγές της. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι όλοι ήξεραν πως η Εσκαρίνα ήθελε το κακό τους και συνεπώς κανείς μα κανείς δεν την πίστευε για ό,τι κι αν έλεγε. 'Έπρεπε να βρει έναν τρόπο να πείσει όλους τους ανθρώπους να πιουν το φίλτρο, αλλά πως ;

“Το βρήκα!” Φώναξε ενθουσιασμένη! “Το βρήκα! Θα το ρίξω στο νερό τους κι έτσι θα το πιουν χωρίς να το καταλάβουν!” Κι έτσι ξεκίνησε να επισκεφτεί τα δύο κοντινά χωριά.

Τα δύο χωριά ήταν μεγάλα με πολυσύχναστους δρόμους από βιαστικούς χωρικούς. Όλοι κάποια δουλειά είχαν να προλάβουν και δεν τους έπαιρνες κουβέντες εύκολα. Από τη βιασύνη τους, πολλές φορές δεν παρατηρούσαν ούτε καν γύρω τους και πήγαιναν σαν κουρδισμένοι. “Ωραία!” Σκέφτηκε η Εσκαρίνα που το ήξερε αυτό, “με ένα πρόχειρο μασκάρεμα, κανείς δεν θα με καταλάβει”. Έτσι κι έγινε. Κατάφερε και κυκλοφορούσε ανάμεσα στους χωρικούς που ήθελε να δηλητηριάσει χωρίς κανείς να την αναγνωρίζει. Ο προορισμός της ήταν τα πηγάδια του χωριού.

Από τα πηγάδια δε μπορούσε να βγάλει νερό ο οποιοσδήποτε. Υπήρχαν συγκεκριμένοι χωρικοί που τους είχε ανατεθεί αυτή η εργασία και μόνο εκείνοι μπορούσαν να τραβήξουν νερό και να το μοιράσουν στους συγχωριανούς τους. Το ένα χωριό, το Μεγαλοχώρι, είχε ένα τεράστιο κεντρικό πηγάδι από όπου αντλούσαν το νερό για όλους τους κατοίκους του χωριού. Το δεύτερο χωριό, το Σκορποχώρι, είχε πολλά μικρά πηγάδια, τα οποία εξυπηρετούσαν τοπικά τις ανάγκες του χωριού. Η Εσκαρίνα σε λίγο έφτανε στο πηγάδι του Μεγαλοχωρίου...

Όπως ήταν αναμενόμενο, βρέθηκε αντιμέτωπη με τους χωρικούς που ήταν επιφορτισμένοι με την άντληση του νερού και διανομή του στους κατοίκους, οι οποίοι την αναγνώρισαν και αρνούνταν να την αφήσουν να πλησιάσει στο πηγάδι. Η Εσκαρίνα όμως ήταν πανούργα. Σε κάποιους χάρισε πολύτιμους λίθους κι έτσι έκαμψε τις αντιδράσεις τους, κάποιους άλλους τους φοβέρισε πως θα τους κάνει κακό, κάτι που δε δίστασε καθόλου να κάνει πραγματικότητα, μετατρέποντας έναν χωρικό σε βάτραχο. Έτσι, άλλους τους πήρε με το μέρος της, άλλους τους φόβισε κι άλλους απλά τους σάστισε, καταφέροντας με αυτόν τον τρόπο να φτάσει στο πηγάδι και να ρίξει μέσα το μαγικό φίλτρο. Ήταν πλέον θέμα χρόνου οι κάτοικοι του Μεγαλοχωρίου να πιουν το νερό και να γίνουν σκλάβοι της κακιάς μάγισσας.

Η Εσκαρίνα χαμογέλασε με την επιτυχία της και έσπευσε να κατευθυνθεί προς το Σκορποχώρι. Η δυσκολία ήταν πλέον προφανής, έπρεπε να επισκεφτεί ένα-ένα όλα τα πηγάδια του χωριού. Στο πρώτο εφήρμοσε τη δοκιμασμένη λύση. Το ίδιο και στο δεύτερο, αλλά στο τρίτο διαπίστωσε πως άρχισαν να της σώνονται οι πολύτιμοι λίθοι αλλά και τα ξόρκια και δε μπορούσε να συνεχίσει... Το σχέδιό της δεν μπορούσε να εφαρμοστεί σε όλο το Σκορποχώρι οπότε πήρε το δρόμο του γυρισμού για τον πανύψηλο πύργο της καταστρώνοντας το επόμενο πανούργο σχέδιό της, που δεν ήταν άλλο από το να πείσει αργά αλλά συστηματικά τους κατοίκους του Σκορποχωρίου πως θα είναι προς το συμφέρον τους να σκάψουν ένα μεγάλο πηγάδι που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες τους καλύτερα.

Λοιπόν, ομολογώ ότι ήταν εξαιρετικά βλακώδες εκ μέρους μου να πιστέψω ότι μπορούσα να υποδουλώσω τον κόσμο με ένα μαγικό φίλτρο. Μετά δε την παταγώδη, αλλά αναμενόμενη αποτυχία του σχεδίου αυτού, όταν επέστρεψα στον πύργο μου, δεν άρχισα να απεργάζομαι ένα σχέδιο να πείσω τους κατοίκους του Σκορποχωρίου να φτιάξουν ένα και μοναδικό πηγάδι. Κάθε άλλο, άφησα το πηγάδι στην ησυχία του. Άρχισα όμως να συγκεντρώνω στα χέρια μου όλα τα χρέη των κατοίκων του Σκορποχωρίου, όπως επίσης άρχισα να αγοράζω και όλα τα χρήσιμα πράγματα που είχε να προσφέρει το Σκορποχώρι. Επιμελώς όμως, άφηνα του κατοίκους του χωριού να πιστεύουν ότι ζουν ζωή χαρισάμενη, ότι διαφεντεύουν τον τόπο τους και ότι μάλλον είχα απογοητευθεί τόσο από την προηγούμενη αποτυχία μου να κυβερνήσω τον τόπο, που δεν επρόκειτο ποτέ ξανά να προσπαθήσω. Σιγά σιγά λοιπόν, τόσο οι κάτοικοι μεμονωμένα, όσο και το Σκορποχώρι  συλλογικά σαν οργανισμός, άρχισαν να είναι οικονομικά εξαρτημένοι από εμένα για ο,τιδήποτε έπρεπε να κάνουν, διότι δεν σου κρύβω ότι κάποια στιγμή άρχισαν να μου πουλούν τα πηγάδια, ώσπου πλέον δεν έμεινε ούτε ένα για να παίρνουν νερό ελεύθερα. Κάθε φορά λοιπόν που χρειάζονταν νερό, έπρεπε να μου δώσουν κάτι σε αντάλλαγμα για να τους αφήσω να πάρουν. Στην αρχή βολευομουν, ή έτσι τους άφηνα να πιστεύουν, με λίγα χρήματα, ύστερα με λίγα περισσότερα, έπειτα όμως άρχισα να τους ζητάω πάντα κάτι περισσότερο, και, αφού πλέον είχα συγκεντρώσει τον πλούτο στα χέρια μου, δεν ήταν δύσκολο να τους πείσω για τίποτα, αλλιώς θα πέθαιναν στην πείνα. Μην ξαχάσω να σου πω δε ότι είχα διαδώσει φήμες ότι ο κυβερνήτης του Μεγαλοχωρίου (ο οποίος εννοείται ότι ήταν δικός μου τόσο λόγω του μαγικού φίλτρου, όσο και διότι, σε αντίθετη περίπτωση, ξαφνικά θα εμφανιζόταν ένα τεράστιο κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας που θα τον ανέτρεπε αν δεν συνέχιζε να κάνει αυτό που του υπαγόρευα) εποφθαλμιούσε το χωριό τους, οπότε οι Σκορποχώρηδες δεν ήθελαν ούτε να τον δουν, πολύ περισσότερο να συνεργαστούν μαζί του για να μην πεινάσουν ,όταν εγώ θα έκλεινα τη στρόφιγγα των χρημάτων. Να σου διευκρινίσω όμως ότι επειδή είχα ξεσκεπαστεί, είχα φροντίσει να βάζω άλλους μπροστά, διότι διαφορετικά θα με έπαιρναν είδηση. Αλλά τώρα που το σκέφτομαι ακόμη κι αν δεν μπορούσαν να αποκαλύψουν τις προθέσεις μου, πάλι άλλους θα έβαζα μπροστά, διότι αν θέλεις να είσαι δυνατός και να παραμείνεις πρέπει να οδηγήσεις τους άλλους στο να πιστεύουν ότι αλλού είναι ο εχθρός και όχι εσύ.

Με αυτά και με αυτά λοιπόν, κατάφερα να βάλω στο χέρι και το Μεγαλοχώρι και Σκορποχώρι και στη συνέχεια και οποιοδήποτε άλλο χωριό, χωρίς όμως κανείς να καταλάβει ότι ήμουν εγώ απο πίσω, διότι συνέχισα συστηματικά να τους παρουσιάζω διάφορα σενάρια συνωμοσίας και να τους αποπροσανατολίζω, χρησιμοποιώντας κατι τυχοδιώκτες φυσικά, που μου κόστιζαν πολύ φθηνά για την υπηρεσία που μου προσέφεραν, οι οποίοι φώναζαν και ούρλιαζαν ότι ο Χ ή ο Ψ θέλουν να καταλάβουν τον κόσμο, ή ότι έρχεται το τέλος του κόσμου, αλλά θα έρθουν οι μΑΛλάκες από τον μΑΛακοπλανήτη και θα τους σώσουν. Αλλά να σου πω και την αλήθεια ; Ακόμη κι αν έβγαινα και έλεγα μπροστά σε όλους ότι ουσιαστικά τους κάνω ό,τι θέλω, δεν θα με πίστευαν. Και ξέρεις γιατί ; Γιατί υπάρχει μια μορφή υποδούλωσης και κεντρικού συντονισμού και αυτή λέγεται οικονομική υποτέλεια. Και ο κόσμος είναι υποτελής στο χρήμα, που δεν χρειάζεται καμία κεντρική διοίκηση για να επιβάλλει τις βουλές του. Και οι Μεγαλοχωρίτες και οι Σκορποχωρίτες ζουν καλά ή έτσι τουλάχιστον νομίζουν, μέχρι να αποφασίσω εγώ το αντίθετο.

Και ένα μυστικό από τη μάγισσα που κατέλαβε τον κόσμο και δεν το ξέρει κανείς σχετικά με τους βλάκες και τους έξυπνους ανθρώπους : "Όλες φοβερές ιδέες, είναι όλες φοβερές ιδέες. Αλλά όλες υποφέρουν από ένα μοιραίο σφάλμα. Που είναι ότι όλες βασίζονται στην λανθασμένη εντύπωση ότι οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους αξιοπρεπείς... Ότι δεν είναι ηλίθια, εγωιστικά, άπληστα, δειλά, κοντόφθαλμα σκουλήκια."

Μετά ειλικρινούς διαθέσεως,
Εσκαρίνα, η μάγισσα που κατέβαλε τον κόσμο χωρίς να το πάρει είδηση κανείς ...

ΥΓ. Και να σου πω, επειδή καταδέχτηκα να σου μιλήσω δεν σημαίνει ότι γίναμε και φίλοι.. Γύρνα λοιπόν τώρα στη δουλειά σου και συνέχισε να πιστεύεις σε κάτι ο,τιδήποτε. Η πίστη σου είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος μου.

Κάνω κύκλους (λέγε με ελληνική οικονομία)

Η ζωή - φημολογείται ότι - κάνει κύκλους. Στην Ελλάδα, το ίδιο κάνει και η οικονομία της, μόνο που είναι φαύλοι και αναποτελεσματικοί. Ιδού μερικά παραδείγματα. 

1. Όπως πολύ χαρακτηριστικά το ονόμασε ο pølsemannen, το γκαζοζέν της ελληνικής οικονομίας είναι η οικοδομή. Κατ' αρχήν η οικοδομή είναι μια παραγωγική διαδικασία. και προσφέρει δουλειά σε αρκετούς κλάδους και εργαζόμενους. Το προϊόν της όμως προορίζεται - στο μεγαλύτερο μέρος του, αν όχι  συνολικά - για εγχώρια κατανάλωση, τουτέστιν αυτό που παράγεται πρόκειται να καταναλωθεί από έλληνες. Με τον τρόπο όμως αυτό, μόνο ως ανακύκλωση χρημάτων μοιάζει, στο μέτρο που δεν συντελεί στην αύξηση εισροών. Και γίνεται χειρότερο, αν βάλουμε στην εξίσωση και τον παράγοντα επανεπένδυσης, το που δηλαδή πρόκειται να διατεθούν τα χρήματα. Προφανώς στην ανέγερση νέων οικοδομών. Με τον τρόπο αυτό, όμως ναι μεν απασχολείται εργατικό δυναμικό και παράγεται προϊόν, αλλά τροφοδοτεί αποκλειστικά την εγχώρια αγορά, η οποία δεν μπορεί να είναι άπειρη και ακόμη χειρότερα δεν μπορεί να επεκταθεί, τουλάχιστον όχι με τη στατικότητα που χαρακτηρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις, όσον αφορά τη διείσδυση τους σε άλλες δραστηριότητες.

2. Η γεωργική παραγωγή, που θα μπορούσε να είναι ο αποτελεσματικότερος εξαγωγικός τομέας, μόλις και μετά βίας, καταφέρνει - που δεν καταφέρνει - να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες. Ακόμη κι αν δεχτούμε το αισιόδοξο σενάριο ότι καλύπτει τις εγχώριες ανάγκες, αναπόδραστα αυτό σημαίνει ανακύκλωση χρημάτων. Το μόνο καλό που έχει, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι το γεγονός μείωσης των αντίστοιχων εισαγωγών όμοιων προϊόντων από άλλες χώρες, και συνεπώς βελτίωση της εικόνας του ισοζυγίου εισαγωγών - εξαγωγών. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αφενός η εγχώρια παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες, από άποψη ποσότητας και επιπλέον διότι τα προϊόντα της δεν είναι ανταγωνιστικά, από άποψη τιμής. Οι διαδικασίες γεωργικής παραγωγής στην Ελλάδα, θυμίζουν τη λίθινη εποχή, με αποτέλεσμα τα προϊόντα που εισάγονται από άλλες χώρες - ακόμη και της ΕΕ - να είναι πιο φθηνά, παρότι προέρχονται από χώρες με μεγαλύτερο -  ονομαστικά - κόστος παραγωγής. Το σενάριο δε, της κάλυψης των εγχώριων αναγκών ΚΑΙ εξαγωγών, είναι αυτό ακριβώς, ένα σενάριο που μόνο στα χαρτιά υπάρχει.

3. Τουρισμός ή αλλιώς η "βαριά" βιομηχανία της Ελλάδος. Πανθομολογούμενο πρόβλημα της "βαριάς" βιομηχανίας μας είναι το χαμηλής ποιότητας προϊόν, από άποψη παροχής υπηρεσιών. Το ποιοτικά χαμηλό προϊόν προσελκύει μόνο τους "φτωχούς" καταναλωτές, οι οποίοι, πέρα από το all inclusive πακέτο τους, προφανώς δεν πρόκειται να αφήσουν τίποτα σε άλλες δραστηριότητες. Επιπλέον, δεν βοηθάει στο χτίσιμο της εικόνας του προϊόντος μας, με αποτέλεσμα να μην προσελκύονται καταναλωτές που διαθέτουν το κάτι τις παραπάνω, για να τροφοδοτήσουν και άλλες δραστηριότητες. Άρα, παρότι έρχεται χρήμα στην Ελλάδα, αφενός είναι λιγότερο από όσο θα μπορούσε να είναι και αφετέρου καταλήγει στη διαιώνιση του ίδιου του προβλήματος.  

 [Ο χαρακτηρισμός του τουρισμού ως βαριάς βιομηχανίας, μου θυμίζει το σύνθημα του Euro2004, είναι βαριά η π... του τσολιά και νομίζω ότι τελικά ταιριάζει και στον τουρισμό, διότι όσο βαριά ήταν η π... του τσολιά που πήγαινε τοίχο-τοίχο να μην φάει γκολ, άλλο τόσο βαριά είναι και η βιομηχανία του τουρισμού του στυλ (Store) Rooms to let].

4. Για τον τομέα των υπηρεσιών εν γένει, δεν χρειάζεται να ειπωθούν και πολλά. Κατάρτιση μηδέν, εξειδίκευση υπό του μηδενός (για την ακρίβεια πολικό ψύχος), σχέση τιμής-υπηρεσίας το ίδιο ελκυστική με τη μάγισσα ΚλοΚλο. Καινοτομία, πρωτοτυπία και λοιπά ωραία δεν παίζουν, απλά.

5. Βιομηχανία. Τι είναι αυτό;

Τι θα πάρετε παρακαλώ;

Ακούω και διαβάζω απόψεις περί ανάγκης παραδειγματικής τιμωρίας των "αρπακτικών" του δημοσίου χρήματος. Κατ' αρχήν συμφωνώ. 

Αλλά ...

1. Η ανάγκη παραδειγματικής τιμωρίας δεν προέυψε, ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να έχει προκύψει, τώρα, που έχει γίνει το σύστριγγλο. Σε μια κοινωνία που θέλει να λέγεται ευνομούμενη, η τιμωρία όλων και κάθε παραβατικής συμπεριφοράς είναι εκ των ουκ άνευ στοιχείων. Δεν χρειάζεται να έχει φτάσει στο μη παρέκει η δυσαρέσκεια των πολιτών, για να απο(ανα)καλυφθεί τέτοια αναγκαιότητα. 

2. Η μέχρι σήμερα ατιμωρησία - στα πλαίσια της ευρύτερης και πανταχόθεν αδιαφορίας - είναι η αιτία των συμπτωμάτων που βιώνουμε σήμερα. Η τιμωρία των υπευθύνων μπορεί να απαλύνει τον πόνο, αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα. Ίσως απλώς να χρυσώσει το χάπι. Προσωπικά, ουδόλως ενδιαφέρομαι να δω τον τάδε ή τον δείνα στη φυλακή. Ενδιαφέρομαι όμως τα δω τα χρήματα που άρπαξαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να επιστρέφουν στη θέση τους. Μπορεί αυτό να πραγματοποιηθεί;

3. Τα μεγάλα λόγια περί τιμωρίας κλπ κλπ, στο μέτρο που αφορούν σε πολιτικά πρόσωπα, ήτοι βουλευτές και υπουργούς, είναι μόνο μεγάλα λόγια, αφού τα όποια αδικήματα έχουν έρθει μέχρι σήμερα στην επιφάνεια, είναι ήδη παραγεγραμμένα. Άρα για τι αδίκημα θα τους δικάσουμε;

4. Ως είθισται στη χώρα αυτή, έτσι και τώρα είναι σφόδρα πιθανό να πληρώσουν τη νύφη οι αποδιοπομπαίοι τράγοι (και αν) και να γλυτώσουν οι πραγματικά υπεύθυνοι. Δεν ενδιαφέρομαι απλώς να ακούσω για φυλακίσεις και λοιπά δήθεν τρομακτικά που αφορούν άλλους πλην αυτών που πραγματικά ευθύνονται και τους ξέρουμε όλοι. 

5. Το ποιος έχει κάνει / πει / διαπράξει τι, καθώς και το ποιος έχει ευθύνη γιατί συνέβη το άλφα ή το βήτα, είναι πράγματα που τα γνωρίζουμε όλοι καλά. Στο μέτρο που κάποιοι εξ αυτών είναι πολιτευτές, αδυνατώ να καταλάβω γιατί είναι εκ νέου βουλευτές (και όχι μόνο στη σημερινή βουλή, αλλά και σε κάθε επόμενη της θητείας των πομπών). Προφανώς γιατί κάποιοι τους ψήφισαν. Κάποιοι δηλαδή δεν τους τιμώρησαν, ούτε με το να τους στείλουν στο σπίτι τους. Κατά τα λοιπά όμως σύσσωμη η κοινωνία επιθυμεί την τιμωρία τους.

Παρακαλώ, μη θεωρηθεί ότι με τα παραπάνω προτείνω και την ηθική παραγραφή ή αμνήστευση των όποιων αδικημάτων. Αντιθέτως. Δεν μπορώ όμως να κλείνω τα μάτια στην πραγματικότητα που υποδεικνύει ότι αποτελεσματική μεθόδος ανατροπής πεπραγμένων ή επαναφοράς στην προηγούμενη κατάσταση, είτε δεν υπάρχει, είτε είναι εξαιρετικά δύσκολη στην εφαρμογή της.

Και μην ξεχνάμε. Είναι άλλο πράγμα η δικαιοσύνη, άλλο το δίκαιο και άλλο το περί δικαίου αίσθημα. Εμείς, τι από τα τρία επιθυμούμε;

Πολιτικη ή πως η κάμπια είναι πεταλούδα

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στην ευρωπαϊκή και διεθνή σκακιέρα, οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν να αντιμετωπίσουν παράλληλα και ένα άλλο θέμα. Πρέπει, σε συνεχή βάση, να πείθουν τους ψηφοφόρους τους ότι είναι αφενός ξέρουν τι κάνουν και αφετέρου ότι το κάνουν καλά.

Μπορείτε όμως εύκολα να τους φανταστείτε να αναλύουν οικονομικά δεδομένα και νομισματικές ισοτιμίες στους πολίτες τους; Μάλλον όχι (και όχι τυχαία θα προσέθετα, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Πως λοιπόν να εξηγήσει ο κος Παπανδρέου στην κυρά Μαριώ και η κα Μέρκελ στη φράου Λίτσα το τι γίνεται; Κάπως έτσι μπαίνουν στην εικόνα τα Μέσα Μαζικής Εν(ξ)ημέρωσης, τα οποία αναλαμβάνουν να προωθήσουν προς τους πολίτες, με εύληπτο τρόπο, τα στοιχεία και τις πληροφορίες που εξυπηρετούν το εκάστοτε πολιτικό κατεστημένο.

Για να δούμε λοιπόν ένα πρόσφατο παράδειγμα. Γερμανία σήμερα. Οι μισθοί παραμένουν παγωμένοι εδώ και κάποια χρόνια και αυτό μόνο ευχάριστο δεν μπορεί να είναι για τους πολίτες, ακόμη και τους Γερμανούς. Η κρίση και η οικονομική κάμψη, αν όχι ύφεση, έχει χτυπήσει και την κραταιά Γερμανία. Απόδειξη τα πρόσφατα μέτρα με περικοπές στις θέσεις εργασίας του δημοσίου τομέα και τα επιδόματα ανεργίας. Πως όμως να καταλάβουν οι απλοί πολίτες ότι η πτώση ισοτιμίας του ευρώ εξυπηρετεί τις εξαγωγές της Γερμανίας, εξ ου και η απροθυμία βοήθειας προς την Ελλάδα. Δεν χρειάζεται να καταλάβουν αυτό. Αρκεί να γίνουν οι Έλληνες αντιπαθητικοί. Έτσι, αρχίζει να κυκλοφορεί το κλισέ περί τεμπέληδων, χαραμοφάιδων κλπ κλπ. Κάτσε όμως να το συνδέσουμε και με την οικονομική στενωπό που αντιμετωπίζουμε, ώστε να περάσει το μήνυμα ότι μας έχουν κάτσει στο σβέρκο και τους ταϊζουμε και εκεί να δεις αντιπάθεια. Τσουπ! Να το εξώφυλλο του Focus. Τσουπ! Να τα δημοσιεύματα της Bild. Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο και τα ΜΜΕ τον έχουν.

Από την άλλη μεριά, φυσικά, γίνονται τα ίδια. Μόλις προωθήθηκε δεόντως από τα εγχώρια ΜΜΕ «το ανθελληνικό παραλήρημα», η «προσβολή της πολιτιστικής μας κληρονομίας» και άλλα τέτοια τσιτάτα, ακούγονται οι πρώτες φωνές περί γερμανικών αποζημιώσεων, περί κληρονόμων του χιτλερισμού κλπ κλπ. Να και οι Έλληνες έμπλεοι εθνικής υπερηφάνειας εξαπολύουν μύδρους κατά των Γερμανών.

Κάπως έτσι περνούν δύο εβδομάδες «δημοσιογραφικών» αντεγκλήσεων και ο λαός και εκεί και εδώ κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Αποτέλεσμα : οι Γερμανοί είναι ευχαριστημένοι που θα είναι φειδωλοί στις παροχές τους και οι Έλληνες είναι ευχαριστημένοι που τελικά ακούστηκαν λόγια συμπάθειας και υποστήριξης. Ο Παπανδρέου ήρωας και η Μέρκελ ηρωίδα. Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.

ΣτΣ : Θεωρώντας εαυτόν ζώο που ανήκει στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, το σανό δεν περιλαμβάνεται στη διατροφή μου. Για το λόγο αυτό, δεν προσεβλήθην από το εξώφυλλο του Focus και τις υποδείξεις περί πώλησης ελληνικών νησιών για να ξεχρεώσουμε...

Update της προηγούμενης ανάρτησης : Μήπως πήρε το αυτάκι σας τις δηλώσεις Σαρκοζί, ενόψει της επίσκεψης Παπανδρέου; Μήπως ακούσατε και τις δηλώσεις του Ζισ κάρ Ντ' Εστέν περί καθυστερημένης προσέλευσης (κλάποιων ονόματα δεν λέμε, Γερμανούς δεν θίγουμε) στο σπίτι; Τι λέγαμε; Οι Γάλλοι περιμένουν στη γωνία τους Γερμανούς και δεν το κρύβουν κιόλας πια. Από την άλλη, οι Άγγλοι φοβούνται ότι θα έρθει και η σειρά τους, μετά τις συνεχείς υποτιμήσεις της στερλίνας έναντι του δολαρίου. Φαντάζομαι δε ότι ο Θαπατέρο και ο Μπερλουσκόνι (αν δεν έχει βρει καμιά καινούργια μικρούλα να κυνηγάει) θα κάνουν ανήσυχο ύπνο, αφού όλο και συχνότερα τους πιάνουν στο στόμα τους οι αγορές. Κι αν αρχίσουν αυτές οι κατίνες να σε κουτσομπολεύουν, μαύρη ημέρα σου ξημερώνει. Προσωπικά, πάντως πιστεύω ότι, παρότι επιθέσεις προς την Ισπανία ή την Ιταλία δεν μπορούν να αποκλεισθούν, κυρίως διότι, σε αντίθεση με εμάς, είναι πολύ μεγάλες για να τις βοηθήσει, αν χρειαστεί η ΕΕ και αυτό από μόνο του τις καθιστά ευάλωτες, η επόμενη μεγάλη μάχη θα είναι στο ευρώ, στο οποίο αναγκαστικά «ενσωματώνονται» οι αδυναμίες όλων των μελών του.

Διπλωματία ή τίνος είναι το πόδι που πιάνω

Σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης, σχετικά με τον καθόλου ιδανικό κόσμπο που ζούμε και την - κρυφή ή φανερή - σύνδεση όλων των πραγμάτων και των καταστάσεων, ας δούμε μερικές ακόμη αλληλεπιδράσεις, που δεν πρέπει να περνούν απαρατήρητες. 

1. Όταν η ελληνική οικονομία παραπαίει, εξαιτίας των εγγενών και επίκτητων χαρακτηριστικών της, ποια είναι η κυριότερη συνέπεια αυτού σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Αφού η Ελλάδα είναι μέρος της ευρωζώνης, τα δικά της προβλήματα, έστω και αντανακλαστικά, επηρεάζουν και τους υπόλοιπους. Υποθέτω, λοιπόν, ότι η πιο προφανής και, στην παρούσα φάση, κυριότερη συνέπεια είναι οι κλυδωνισμοί του ευρώ, υπό την έννοια της διαφοροποίησης της ισοτιμίας του. Αυτή η διαφοροποίηση της ισοτιμίας του, κυρίως έναντι του δολαρίου, το οποίο είναι το επικρατέστερο στις διεθνείς συναλλαγές νόμισμα και άρα το αντίπαλο δέος, ουσιαστικά σημαίνει διαφοροποίηση της αγοραστικής δύναμης αυτών που κατέχουν είτε το ένα, είτε το άλλο νόμισμα. Έτσι, π.χ. όταν η ισοτιμία των δύο νομισμάτων είναι 1 ευρώ προς 1,5 δολάριο, πρακτικά σημαίνει ότι αυτός που κατέχει ένα ευρώ μπορεί να αγοράσει ενάμιση δολάριο και συνεπώς όταν συναλλάσσεται με δολάρια, μπορεί να αγοράσει το ίδιο πράγμα δαπανώντας λιγότερα ευρώ. Αντίστροφα όμως, αυτός που έχει δολάρια, για να αγοράσει  επίσης το ίδιο πράγμα, πρέπει να δώσει περισσότερα δολάρια. 

Υπ' αυτές τις συνθήκες, είναι μάλλον εύκολο να καταλάβει κανείς ότι οι χώρες της ευρωζώνης που εξάγουν προϊόντα εκτός ΕΕ, έρχονται - αν μη τι άλλο - σε αμηχανία, όταν βλέπουν τις τιμές των προϊόντων τους μεταφρασμένες σε δολάρια, καθόσον από 1 ευρώ, πλέον κοστίζουν 1,5 δολάριο, γεγονός που σημαίνει τη μείωση της ανταγωνιστικότητας τους, αφού οι τελικοί καταναλωτές, ιδίως σε περιόδους κρίσης και ύφεσης, θα προτιμήσουν το φθηνό προϊόν, ακόμη και εις βάρος της ποιότητας. Κάπως έτσι λοιπόν, ήρθε σε αμηχανία η Γερμανία, η οποία εξάγει τα προϊόντα της σε όλον τον κόσμο.

Επανερχόμενοι στους κλυδωνισμούς του ευρώ, εξαιτίας - μεταξύ άλλων - της δημιουργηθείσας δυσπιστίας στη βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας, καταλαβαίνουμε ότι η Γερμανία δεν ταράζεται βλέποντας τη μείωση της ισοτιμίας του ευρώ, αφού με τον τρόπο αυτό, ανακόπτεται η (έμμεση) αύξηση της τιμής των προϊόντων της, τα οποία προσπαθεί - με θυσίες, όπως πάγωμα μισθών - να κρατήσει ανταγωνιστικά. Συνεπώς, είναι μάλλον αναμενόμενο - αν όχι μαθηματικά βέβαιο - ότι δεν θα "σκιστεί" να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια προς την Ελλάδα, προκειμένου να αρθεί η δυσπιστία, που έφερε τη μείωση της ισοτιμίας του ευρώ. 

2. Βέβαια, όλα έχουν ένα κόστος και ένα τίμημα. Σε ό,τι αφορά το κόστος της τακτικής της Γερμανίας έχει αρχίσει να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Οι Γάλλοι, αφορμής δοθείσης από τη στοχοποίηση της Ελλάδας, που εμμέσως πλήττει το ευρώ, άρχισαν να ψελλίζουν ότι η συνθήκη του Μάαστριχτ ίσως  πρέπει να τύχει προσεκτικότερης εξέτασης. Μην ξεχνάμε δε ότι τότε, κατά τη διαπραγμάτευση και οριστικοποίηση αυτής της συνθήκης, πέρασε η γραμμή των Γερμανών και σήμερα οι Γάλλοι μπορεί να διαβλέπουν μια ευκαιρία να περάσουν, έστω και καθυστερημένα, κάτι από τη δική τους γραμμή. Προσωπικά, σε αυτό το σενάριο εντάσσω και τους υπαινιγμούς, από διάφορα μέσα, χθες, περί υψηλού χρέους και δημοσιονομικής αταξίας στη γαλλική οικονομία, στοιχεία τα οποία δεν απεικονίζονται στα επιτόκια δανεισμού της, που είνα αρκετά χαμηλά.

Σε ό,τι αφορά το τίμημα της συμπεριφοράς της Γερμανίας, επί του παρόντος, νομίζω ότι κανείς δεν είναι σε θέση να το προσδιορίσει. Θέλει κάποιο χρόνο για να διαγραφούν οι συνέπειες των επιλογών και πολύ περισσότερο εξαρτάται και από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και τη χρονική συγκυρία.  Remains to be seen λοιπόν. Το μόνο σίγουρο, πάντως, είναι ότι η Γερμανία δεν θέλει ούτε τη διάσπαση της ευρωζώνης, ούτε τον κατακερματισμό της, διότι από αυτή αντλεί μέρος της δυνάμεως της (και όχι μόνο ως αγορά για τα προϊόντα της). Συνεπώς, αν τα πράγματα ξεφύγουν από τον έλεγχο, τότε ίσως αναγκαστεί να δώσει πολλά περισσότερα από όσα θα ήθελε για να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο. 

3. Και κάπου εδώ είναι η κατάλληλη στιγμή να βάλουμε στην εικόνα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Φαντάζομαι ότι κανείς δεν θα διαφωνήσει αν το παρομοιάσω ως όρνιο που περιμένει υπομονετικά το θάνατο για να ορμήξει στις σάρκες της εκάστοτε εθνικής οικονομίας. 

Αυτό όμως που καθιστά περισσότερο τρομακτικό το ΔΝΤ για την ΕΕ δεν είναι η προτίμηση του σε πτώματα, αλλά το γεγονός ότι είναι μηχανισμός ξένος προς την ΕΕ και πιθανολογείται (για μην γινόμαστε απόλυτοι) ελεγχόμενος από τις ΗΠΑ, οι οποίες, όπως και να το κάνουμε δεν καλοβλέπουν μια ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη. Κανείς λοιπόν ευρωπαίος αξιωματούχος δεν θέλει να βάλει το ποδαράκι το ΔΝΤ στην ΕΕ, ιδίως επιτηρώντας ένα μέλος της, πρώτον διότι αυτό συνεπάγεται απομείωση της εξουσίας της ΕΕ στο συγκεκριμένο μέλος, δεύτερον διότι σε μια τέτοια περίπτωση η ΕΕ θα είναι έκθετη ως προς τις δυνατότητες της, αφού δεν κατάφερε να βοηθήσει εκείνη το μέλος της και τρίτον, διότι ενός κακού μύρια έπονται και μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν και άλλες χώρες που έχουν σοβαρά δημσιονομικά προβλήματα. 

Το κατά πόσο είναι σκόπιμο και πολύ περισσότερο χρήσιμο για την Ελλάδα, να βάλει αφεντικό το ΔΝΤ είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση. Υποθέτω όμως (και ελπίζω ότι δεν είναι ευσεβείς πόθοι) ότι με το παραπάνω σκεπτικό, ακούγονται δηλώσεις του πρωθυπουργού ότι, αν δεν τα καταφέρουμε, τότε ύσταση λύση είναι το ΔΝΤ. Και για να το πάω λίγο παραπέρα, πιστεύω ότι η συμφεροντολογική επιθυμία των ΗΠΑ να αποδυναμώσουν την ΕΕ είναι αυτή που έσπρωξε τον Ομπάμα να κανονίσει συνάντηση με τον πρωθυπουργό.

Κάπως έτσι λοιπόν, περνούν οι ημέρες στο μικρό παγκόσμιο χωριό. Κανείς δεν θέλει - μονοδιάστατα μιλώντας - το κακό του άλλου, απλώς θέλει το δικό του καλό, κι αν αυτό συνεπάγεται το κακό του άλλου, τότε τι να κάνουμε, πρέπει να γίνουν και θυσίες. 

Στο μόνο που ελπίζω είναι εμείς να ξέρουμε ποιο είναι το ΔΙΚΟ ΜΑΣ καλό και μην αγόμαστε και φερόμαστε - όπως συνηθίζουμε από καταβολής νεότερου ελληνικού κράτους - ή να παραμένουμε προσκολλημένοι, χωρίς όφελος, στο άρμα του ενός ή του άλλου, ώστε να καταφέρουμε να το επιδιώξουμε αποτελεσματικά.