Κάνω κύκλους (λέγε με ελληνική οικονομία)

Η ζωή - φημολογείται ότι - κάνει κύκλους. Στην Ελλάδα, το ίδιο κάνει και η οικονομία της, μόνο που είναι φαύλοι και αναποτελεσματικοί. Ιδού μερικά παραδείγματα. 

1. Όπως πολύ χαρακτηριστικά το ονόμασε ο pølsemannen, το γκαζοζέν της ελληνικής οικονομίας είναι η οικοδομή. Κατ' αρχήν η οικοδομή είναι μια παραγωγική διαδικασία. και προσφέρει δουλειά σε αρκετούς κλάδους και εργαζόμενους. Το προϊόν της όμως προορίζεται - στο μεγαλύτερο μέρος του, αν όχι  συνολικά - για εγχώρια κατανάλωση, τουτέστιν αυτό που παράγεται πρόκειται να καταναλωθεί από έλληνες. Με τον τρόπο όμως αυτό, μόνο ως ανακύκλωση χρημάτων μοιάζει, στο μέτρο που δεν συντελεί στην αύξηση εισροών. Και γίνεται χειρότερο, αν βάλουμε στην εξίσωση και τον παράγοντα επανεπένδυσης, το που δηλαδή πρόκειται να διατεθούν τα χρήματα. Προφανώς στην ανέγερση νέων οικοδομών. Με τον τρόπο αυτό, όμως ναι μεν απασχολείται εργατικό δυναμικό και παράγεται προϊόν, αλλά τροφοδοτεί αποκλειστικά την εγχώρια αγορά, η οποία δεν μπορεί να είναι άπειρη και ακόμη χειρότερα δεν μπορεί να επεκταθεί, τουλάχιστον όχι με τη στατικότητα που χαρακτηρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις, όσον αφορά τη διείσδυση τους σε άλλες δραστηριότητες.

2. Η γεωργική παραγωγή, που θα μπορούσε να είναι ο αποτελεσματικότερος εξαγωγικός τομέας, μόλις και μετά βίας, καταφέρνει - που δεν καταφέρνει - να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες. Ακόμη κι αν δεχτούμε το αισιόδοξο σενάριο ότι καλύπτει τις εγχώριες ανάγκες, αναπόδραστα αυτό σημαίνει ανακύκλωση χρημάτων. Το μόνο καλό που έχει, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι το γεγονός μείωσης των αντίστοιχων εισαγωγών όμοιων προϊόντων από άλλες χώρες, και συνεπώς βελτίωση της εικόνας του ισοζυγίου εισαγωγών - εξαγωγών. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αφενός η εγχώρια παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες, από άποψη ποσότητας και επιπλέον διότι τα προϊόντα της δεν είναι ανταγωνιστικά, από άποψη τιμής. Οι διαδικασίες γεωργικής παραγωγής στην Ελλάδα, θυμίζουν τη λίθινη εποχή, με αποτέλεσμα τα προϊόντα που εισάγονται από άλλες χώρες - ακόμη και της ΕΕ - να είναι πιο φθηνά, παρότι προέρχονται από χώρες με μεγαλύτερο -  ονομαστικά - κόστος παραγωγής. Το σενάριο δε, της κάλυψης των εγχώριων αναγκών ΚΑΙ εξαγωγών, είναι αυτό ακριβώς, ένα σενάριο που μόνο στα χαρτιά υπάρχει.

3. Τουρισμός ή αλλιώς η "βαριά" βιομηχανία της Ελλάδος. Πανθομολογούμενο πρόβλημα της "βαριάς" βιομηχανίας μας είναι το χαμηλής ποιότητας προϊόν, από άποψη παροχής υπηρεσιών. Το ποιοτικά χαμηλό προϊόν προσελκύει μόνο τους "φτωχούς" καταναλωτές, οι οποίοι, πέρα από το all inclusive πακέτο τους, προφανώς δεν πρόκειται να αφήσουν τίποτα σε άλλες δραστηριότητες. Επιπλέον, δεν βοηθάει στο χτίσιμο της εικόνας του προϊόντος μας, με αποτέλεσμα να μην προσελκύονται καταναλωτές που διαθέτουν το κάτι τις παραπάνω, για να τροφοδοτήσουν και άλλες δραστηριότητες. Άρα, παρότι έρχεται χρήμα στην Ελλάδα, αφενός είναι λιγότερο από όσο θα μπορούσε να είναι και αφετέρου καταλήγει στη διαιώνιση του ίδιου του προβλήματος.  

 [Ο χαρακτηρισμός του τουρισμού ως βαριάς βιομηχανίας, μου θυμίζει το σύνθημα του Euro2004, είναι βαριά η π... του τσολιά και νομίζω ότι τελικά ταιριάζει και στον τουρισμό, διότι όσο βαριά ήταν η π... του τσολιά που πήγαινε τοίχο-τοίχο να μην φάει γκολ, άλλο τόσο βαριά είναι και η βιομηχανία του τουρισμού του στυλ (Store) Rooms to let].

4. Για τον τομέα των υπηρεσιών εν γένει, δεν χρειάζεται να ειπωθούν και πολλά. Κατάρτιση μηδέν, εξειδίκευση υπό του μηδενός (για την ακρίβεια πολικό ψύχος), σχέση τιμής-υπηρεσίας το ίδιο ελκυστική με τη μάγισσα ΚλοΚλο. Καινοτομία, πρωτοτυπία και λοιπά ωραία δεν παίζουν, απλά.

5. Βιομηχανία. Τι είναι αυτό;